شبکه‌های اجتماعی
تلگرام، توییتر، اینستاگرام، فیسبوک،...
رسول دانیال‌زاده پدر عروس روحانی است.
نادرست
چرا نباید خبر نسبت خانوادگی دانیال‌زاده با روحانی را باور کنیم
در روزهای اخیر به دنبال انتشار خبر دستگیری رسول دانیال‌زاده، شایعه شده او خویشاوند حسن روحانی است. در شبکه‌های اجتماعی مطالب زیادی به این مضمون منتشر شده که دانیال‌زاده پدر عروس روحانی است. کافی است واژه «پدر عروس روحانی» را در توییتر جست‌وجو کنید تا ببینید حجم اخباری که در این باره منتشر شده چقدر است.
رسول دانیال‌زاده، به گفته سخنگوی قوه قضائیه ایران یکی از بدهکاران کلان بانکی، با بیش از ۴ هزار میلیارد تومان بدهی است که در پرونده حسین فریدون، برادر رئیس‌جمهوری ایران، به اتهام پرداخت رشوه محکوم شده است. او همچنین با دیگر پرونده مشهور فساد در ایران، پرونده اکبر طبری ارتباط دارد.
غلامحسین اسماعیلی، چهارشنبه ۲۲ آبان ۱۳۹۸ گفت: «دانیال‌زاده پس از دستگیری اکبر طبری به خارج از کشور گریخته بود». خبر دستگیری طبری را سخنگوی قوه قضائیه خود در تاریخ ۹ مهر ۱۳۹۸ اعلام کرده بود. خبر دستگیری اکبر طبری اوایل تابستان امسال در رسانه‌ها نیز منتشر شده بود. با این حساب آن طور که مقام‌های ایرانی در دو روز گذشته اعلام کرده‌اند، رسول دانیال‌زاده پس از حدود چهار، پنج ماه اقامت به ایران بازگشته یا آن طور که گفته می‌شود، بازگردانده شده است. رسانه‌های ایران در روزهای گذشته اخبار و تصاویر جسته و گریخته‌ای از عملیات هدایت دانیال‌زاده به ایران منتشر کرده‌اند. «پاسداران گمنام امام زمان» که واژه‌ای برای توصیف سازمان اطلاعات سپاه است مسئول اجرای این عملیات بوده‌اند.
منبع ادعا
تا آنجا که جست‌وجوهای ما نشان می‌دهد برای اولین بار، جواد کریمی قدوسی، نماینده مشهد و کلات و عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، دو سال پیش این ادعا را مطرح کرده است. کانال تلگرامی خط ۵۷ در تاریخ ۵ شهریور ۱۳۹۶ این بخش از تصاویر گفت‌وگوی اختصاصی خود با این نماینده مجلس را منتشر کرد.
این خبر همان موقع بازتاب چندانی نداشت، اما خبرگزاری ایسنا در تاریخ ۲۸ فروردین ۱۳۹۷ خبری کوتاه با عنوان «تکذیب یک شایعه منتسب به رئیس‌جمهور» منتشر کرد و نوشت:
اخیراً برخی رسانه‌ها با انتشار مطلبی جعلی منتسب به رئیس‌جمهور، تلاش کردند تا [دانیال‌زاده] یکی از متهمان اختلاس و بدهکاران بانکی را از خویشاوندان [و پدر عروس] روحانی معرفی کنند؛ این در حالیست که نسبت خانوادگی ادعا شده، اصلا وجود خارجی ندارد. حسن روحانی اصلا عروس ندارد.
درستی‌سنجی
این خبر البته برای قضاوت کافی نیست. به خصوص که اطلاعات معتبری درباره خانواده حسن روحانی و فرزندان او وجود ندارد. مطالب زیادی درباره پسر بزرگ او منتشر شده که حاکی از آن است که سال‌ها پیش کشته شده یا خودکشی کرده است. از آن سو برخی رسانه‌ها از پسری به نام «مجید» اسم برده‌اند. سایت ایران‌وایر در گزارشی به تاریخ ۱۴ مرداد ۱۳۹۴ که به قلم شهروند-خبرنگار نوشته شده مجید را پسر ۲۵ ساله روحانی معرفی کرده که به شدت فوتبالی و عاشق پرسپولیس و هوادار کارلوس کیروش مربی پیشین تیم ملی فوتبال ایران است.
ظاهرا در مهر ماه ۱۳۹۶ شایعه دیگری در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده بود، ادعا شده بود «مجید روحانی» در جریان یک درگیری یکی از کارمندان نهاد ریاست جمهوری را به قتل رسانده است. این شایعه بعدا هیچ وقت پیگیری هم نشده است.
با این اوصاف می‌توان گفت تقریبا ما هیچ اطلاع موثقی از پسر روحانی نداریم و اصلا نمی‌دانیم که رئیس‌جمهوری ایران چند پسر در چه سن و سالی دارد، اما دلایلی هست که ما را قانع می‌کند به دیده تردید به ادعای جواد کریمی قدوسی نگاه کنیم و آن را تا زمانی که یک سند معتبر برای آن ارائه نشده نادرست بدانیم.
دلیل اول، تا الان این شایعه در هیچ رسانه رسمی و حتی نیمه‌رسمی مطرح نشده. منظور از رسانه‌های اصلی خبرگزاری‌های داخلی مانند ایرنا، ایسنا، فارس، تسنیم، مهر، ایلنا و… و منظور از رسانه‌های غیررسمی، سایت‌هایی مانند باشگاه خبرنگاران جوان، مشرق‌نیوز، جهان‌نیوز، عصر ایران، خبرآنلاین و… است که اخبار غیررسمی را با فراغ بال بیشتری پوشش می‌دهند و البته در این میان در گردش اخبار جعلی و شایعات شاخ‌دار هم ید طولایی دارند. به عنوان مثال خبر جعلی «ماساژ دختران» در باشگاه خبرنگاران جوان هم بازتاب داشت، اما خبر خویشاوندی دانیال‌زاده و روحانی را، نه دو سال پیش و نه الان، حتی این پایگاه‌های غیررسمی نیز منتشر نکرده‌اند.
دلیل دوم، چنین نسبت مهمی حتما تا الان از چشم مخالفان روحانی در داخل و خارج از ایران دور نمی‌ماند. حتما جریان رسانه‌ای و افراد پیگیری که در سال‌های گذشته پرونده دانیال‌زاده و حسین فریدون را با دقت دنبال کرده‌اند و در این باره از گذشته افشاگری هم کرده‌اند، تا الان باید از چنین نسبتی با خبر می‌شدند و آن را نیز رسانه‌ای می‌کردند. اما به جز جواد کریمی قدوسی، هیچ فرد یا رسانه معتبری چنین ادعایی را مطرح نکرده است.
اما چرا کریمی قدوسی منبع معتبری نیست.
دلیل سوم، جواد کریمی قدوسی، نماینده مجلس و عضو کمیسیون امنیت ملی است، اما نگاهی به سابقه افشاگری‌های او باید محتاطانه با حرف‌های او برخورد کرد. نه فقط رسانه‌های نزدیک به دولت اعتبار گفته‌های او را زیر سوال می‌برند، حتی سپاه هم بعضا ادعاهای او را «کذب محض» خوانده است.
به عنوان مثال در تاریخ ۶ اسفند ۱۳۹۷، سخنگوی سپاه پاسداران ضمن تکذیب ادعایی مبنی بر جاسوسی سازمان امنیتی بریتانیا از حسن روحانی بدون نام بردن از کریمی قدوسی، اعلام کرد:
از آنجا که اظهاراتی از این نوع مسبوق به سابقه است، سازمان اطلاعات سپاه طی مکاتبه‌ای با کمیسیون امنیت ملی مجلس درخواست تذکر لازم به اعضای کمیسیون و دیگر نمایندگان مجلس در پرهیز از طرح این گونه ادعاها و اظهارات را داشته است.
کریمی قدوسی یا آن طور که در زندگی‌نامه سایت شخصی او نوشته «سردار کریمی» از نیروهای سابقه‌دار سپاه است که سال‌ها «مدیریت عالی بسیج» را در خراسان و فارس بر عهده داشته است. او در سال‌های اخیر عضو جبهه پایداری بوده و از این نظر جزو نهادهای همسو با سپاه پاسداران شناخته می‌شود. وقتی سپاه ادعاهای او را «کذب محض» و «مسبوق به سابقه» می‌خواند، احتیاط حکم می‌کند که با دیده تردید به بقیه حرف‌های او نگاه کنیم.
با این اوصاف، فکت‌نامه این ادعای مطرح شده در شبکه‌های اجتماعی مبنی بر اینکه «رسول دانیال‌زاده پدر عروس روحانی است» فاقد منبع معتبر و بی‌اساس و دور از ذهن می‌داند و به آن نشان «نادرست» می‌دهد.