محمدرضا یوسفی
استاد اقتصاد دانشگاه مفید
در میان ۴۵ کشور کمتر توسعهیافته ۳۵ کشور مسلمان وجود دارد.
نادرست
این گزارش به درخواست مخاطبان فکتنامه نوشته شده است.
محمدرضا یوسفی شیخ رباط، استاد اقتصاد دانشگاه مفید قم، روز چهارشنبه ۲۴ مهر ۱۳۹۸ در جریان یک سخنرانی در همایش علمی «چالشهای کشورهای اسلامی» در کربلای عراق گفته است:
«تقسیمهایی که بر اساس توسعه انسانی صورت گرفته است، کشورها را در سه سطح قرار داده است، در این رتبهبندی ۴۵ کشور در پایینترین سطح توسعه انسانی قرار گرفتهاند که متاسفانه ۳۵ کشور مسلمان در این بین دیده میشوند.»
برای درستیسنجی این گفته اول تلاش کردیم تا از راه ایمیل دانشگاه مفید و ارتباط با مسئولان دانشگاه با آقای یوسفی تماس بگیریم و درباره منبع گفتهاش سوال کنیم. تا این لحظه پاسخی دریافت نکردیم.
خود دست به کار شدیم تا با استناد به فکتهای معتبر بینالمللی، پیش از هر چیز ببینیم کدام کشورها رسما پایینترین سطح توسعه انسانی را داشتهاند و در میان آنها چند کشور مسلمان وجود دارد.
سازمان ملل متحد در آخرین گزارش خود که در آخرین ماه سال میلادی ۲۰۱۸ به روز شده، ۴۷ کشور را به عنوان "Least Developed Countries" یا به اختصار LDC به رسمیت میشناسد که در زبان فارسی به آنها کشورهای توسعه نیافته یا کشورهای کمتر توسعه یافته میگویند.
در مرحله بعد با استفاده از اطلاعات موجود در سایت فکتبوک سیا تلاش کردیم تا ببینیم چند در صد جمعیت این کشورها مسلماناند.
آن طور که به نظر میرسد از مجموع ۴۷ کشور، تنها ۱۷ کشور اکثریت جمعیتی مسلمان (بیش از ۵۰ درصد) دارند که از این میان آنها جمعیت مسلمان در ۱۳ کشور بیش از ۸۰ درصد کل جمعیت این کشورها است. در ۲۵ کشور کمتر توسعه یافته هم سهم جمعیتی مسلمانان کمتر از ۲۰ درصد است.
با این اوصاف به نظر میرسد قسمت اول ادعای مطرح شده از سوی آقای یوسفی مغایر آمارهای معتبر بینالمللی و نادرست است.
فهرست کشورهای توسعهنیافته به همراه نسبت جمعیتی مسلمانان در این کشورها به ترتیب جدول زیر است:
توضیحات جدول:
در سایت فکتبوک سیا مورد برخی کشورها عدد دقیق وجود ندارد. این کشورها با علامت "*" در جدول مشخص شدهاند و نسبت جمعیت مسلمانان از منابع فرعی آورده شده است.
در مقابل نام یازده کشور علامت "-" آمده است. این علامت به معنی آن است که اقلیت مسلمانان در این کشور در فهرست «سایر ادیان» دستهبندی شدهاند.