آمار اغراق‌شده امام جمعه تهران درباره صادرات بنزین در سال ۹۸

محمدحسن ابوترابی‌فرد، خطیب نماز جمعه تهران، روز ۲۸ آذر ۱۴۰۴، گفت: «پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس در سال ۹۸ با وجود اینکه بنزین مصرفی داخلی را تامین می‌کرد، ۶ میلیارد دلار نیز بنزین صادر می‌کرد.»

پیش از این مقام‌های مختلف دولتی هم به صادرات ۶ میلیارد دلاری بنزین اشاره کرده بودند، از جمله فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت چهاردهم، یازدهم آذرماه، در نشست خبری هفتگی خود در جمع خبرنگاران گفت: «در سال‌های ۹۸ و ۹۹ حدود ۶ تا ۸ میلیارد دلار از صادرات بنزین درآمد داشتیم.»

حمید پورمحمدی، رئیس سازمان برنامه و بودجه هم بیستم آبان‌ ماه امسال، در صحن علنی مجلس گفته بود: «در سال ۹۸، شش میلیارد دلار صادرات بنزین داشتیم.»

گمرک ایران آمار و ارقام مربوط به واردات و صادرات بنزین را در گزار‌ش‌های عمومی خود منتشر نمی‌کند و این آمار در قالب مواردی عمومی‌تر همچون فرآورده‌های نفتی دسته‌بندی می‌شود، اما می‌‌توان با جست‌وجوی کد تعرفه بنزین در فایل‌های تفصیلی اقلام صادرات و واردات که گمرک منتشر می‌کند، به تخمینی از آمار تجارت بنزین در این سال‌ها دست یافت.

وب سایت اتاق بازرگانی، صنایع و معادن و کشاورزی تهران، فایل‌های تفصیلی واردات و صادرات ایران را به تفکیک تعرفه، کشورهای مبدا و مقصد طرف تجارت با ایران و گمرک‌های مختلف دسته‌بندی کرده است.

جستجوی تعرفه گمرکی بنزین به شماره ۲۷۱۰۱۲۱۰ در داده‌های صادرات این وب سایت در دوره ۱۳۹۵ تا ۱۴۰۴ نشان می‌دهد در سه سال ۱۳۹۷، ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ سابقه‌ای از صادرات با این کد تعرفه وجود دارد.

مجموع ارزش صادرات بنزین در این سه سال بر اساس داده‌های مندرج در وب سایت اتاق تهران بیش از ۸۶۰ میلیون دلار است که به تفکیک سال در جدول زیر آمده است.

اما نبودن آماری از صادرات بنزین در سال‌های ۱۳۹۸ و ۹۹ در وب سایت اتاق تهران، به معنای آن نیست که بنزینی در این دو سال صادر نشده است.

در فروردین ۱۴۰۰، وب سایت خبر آنلاین در گزارشی به نقل از آمارهای گمرک ایران، اعلام کرد: ایران در سال ۱۳۹۹، بیش از ۲.۹ میلیارد دلار بنزین صادر کرده است.

در همان گزارش تصریح شده بود در سال ۱۳۹۸، میزان صادرات بنزین حدود ۶۳۶ میلیون دلار بوده است.

سرجمع ارزش میزان صادرات بنزین در دو سال ۱۳۹۸ و ۹۹ بر اساس این گزارش، بیشتر از ۳.۵ میلیارد دلار بوده است.

این اعداد و ارقام صادرات بنزین طی سال‌های ۹۸ و ۹۹، با عدد شش میلیارد دلاری ادعا شده تفاوت فاحشی دارد.

اگر ارزش صادرات بنزین در این دو سال بر مبنای گزارش مذکور را به جدول بالا اضافه کنیم، سرجمع ارزش صادرات بنزین در این دوره، نزدیک به ۴.۴ میلیارد دلار است.

همچنین بر اساس اظهارات علی نقوی، مدیرعامل وقت بورس انرژی در اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۱، در سال‌های ۱۳۹۸ و ۹۹، ۱۰ میلیون تن بنزین به ارزش ۲.۳ میلیارد دلار صادر شد.

به گفته نقوی، «اولین معامله بنزین در بورس انرژی ایران در سال ۹۸ انجام شد و آخرین معامله بنزین در بورس انرژی نیز مربوط به خردادماه سال ۱۴۰۰ بود و بعد از آن عرضه بنزین تا فروردین سال جاری [۱۴۰۱] در بورس انرژی متوقف شد.»

مدیرعامل پیشین بورس انرژی در بخشی از همان سخنان تاکید کرده بود: «صادرات بنزین ایران چه از مرزهای خاکی و چه از طریق دریایی از طریق بورس انرژی انجام می‌شد.» این جملات به این معناست که تمام آمار و ارقام صادرات بنزین در آن سال‌ها همان است که علی نقوی اعلام کرده است.

بر اساس اظهارات مدیرعامل پیشین بورس انرژی، مجموع ارزش صادرات بنزین ایران در سال‌های ۱۳۹۸ و ۹۹ حتی به نیمی از ادعای مطرح شده از سوی مقام‌های دولتی و خطیب جمعه نماز جمعه تهران نمی‌رسد، حال اگر آمار صادرات بنزین در این دو سال یعنی سال‌های ۱۳۹۸ و ۹۹ را به نقل از مدیرعامل پیشین بورس انرژی، به آمار جدول بالا اضافه کنیم، مجموع صادرات بنزین ایران در دوره ۱۳۹۵ تا ۱۴۰۴ به بیش از ۳ میلیارد و ۱۶۴ میلیون دلار می‌رسد که همچنان با عدد ۶ میلیارد دلاری اعلام شده برای یک یا دو سال از این دوره، تفاوت فاحشی دارد.

با این حساب تکرار گفته‌های مقام‌های دولتی از سوی خطیب نمازجمعه تهران درباره صادرات ۶ میلیارد دلاری بنزین در سال ۹۸ با اعداد و ارقام واقعی صادرات بنزین، تفاوت بسیاری داشته و نادرست ارزیابی می‌شود.