ویدیوهای ساختگی منتسب به فوران آتشفشان هایلی در اتیوپی

در پی فوران آتشفشان «هالی گوبی» شمال شرق اتیوپی ویدیویی به طور گسترده در شبکه‌های اجتماعی از جمله اینستاگرام تسنیم و فارس و وبسایت‌های مانند خبرگزاری مهر، ایلنا و رکنا منتشر شد که ادعا شده این ویدیو از داخل هواپیما در لحظه فوران آتشفشان گرفته شده است.

این ویدیو ساخت هوش مصنوعی است و واقعیت ندارد.

این ویدیو اولین بار در یک حساب شبکه ایکس «Best of AI» منتشر شد. او گرچه در توضیح ویدیو نوشته «فیلمی خیره‌کننده از فوران یک آتشفشان خاموش در اتیوپی از داخل یک هواپیمای مسافربری؛ منظره‌ای که قبلا هرگز در تاریخ ثبت نشده است.» اما در بخش نظرات این پست اشاره کرده است که ویدیو ساخته هوش مصنوعی است و گفته آن‌قدر ایرادهای بصری ویدیو زیاد است که فکر نمی‌کرده کسی آن را باور کند.

همچنین ویدیوی دیگری در اینستاگرام (لینک ۱، لینک۲) منتشر شده که انفجارهای پی‌درپی با ستونی بلند از دود را نمایش می‌دهد و ادعا می‌شود مربوط به فوران آتشفشان اتیوپی است. این تصاویر هم نادرست و ساخته هوش مصنوعی هستند.

آتشفشان Hayli Gubbi در منطقه Afar در شمال شرق اتیوپی بعد از هزاران سال خاموشی فوران کرد. Afar منطقه‌ای بیابانی و کم جمعیت است و از هر گونه منطقه شهری شبیه به تصویر دور است.

همچنین در گزارشی که آسوشیتدپرس از این حادثه منتشر کرده، تصاویر واقعی از این فوران آتش‌نشان وجود دارد و اغلب از فاصله‌های بسیار دور هستند و هیچ‌کدام ارتباطی با فیلم‌های بالا ندارند.

در فیلم‌ها و عکس‌هایی که در شبکه‌های خبری الجزیره، رویترز , ITV منتشر شده هم فضای تصویر کاملا متفاوت از آنچه در ویدیو مورد اشاره دیده می‌شود، است.

علاوه بر این‌ها، ایرادهای تصویری در ویدیو هم می‌تواند غیر واقعی بودن آن را نشان دهد؛ از جمله نورپردازی غیر واقعی، نبود پرسپکتیو صحیح ساختمان‌های شهر در پایین و بالای تصویر و حرکت غیر طبیعی آتش و دود.

سایت راستی‌آزمایی مسبار هم این ویدیو را بررسی کرده و به آن نشان نادرست داده.

با این توضیحات فکت‌نامه به ویدیوهای بازنشر شده در شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌ها منتسب به فوران آتشفشان هایلی گوبی نشان «نادرست» می‌دهد.