ویدیوهای ساختگی با ادعای دیده شدن «شیردال»

در شبکه‌های اجتماعی ویدیویی منتشر و ادعا شده که موجود افسانه‌ای و «نماد باستان» یعنی «شیردال» دیده شده است. (لینک۱، لینک۲، لینک۳)

این ادعا شاخ‌دار است و ویدیوهای مورد اشاره، ساختگی هستند.

«شیردال» یا «گریفین» (Griffin) موجودی افسانه‌ای و اسطوره‌ای و بزرگ‌جثه است که بدن آن مانند شیر است اما سر و بال‌هایی مانند دال (نوعی کرکس) یا عقاب دارد. این موجود افسانه‌ای، نه‌تنها در داستان‌های قدیمی ایران، بلکه در فرهنگ‌های باستانی یونان و مصر نیز با هیبت مشابه وجود داشته و نمادی از قدرت و محافظ گنجینه‌های ارزشمند معرفی شده است. ردپای استفاده از شیردال‌ها را می‌توان در آثار باستانی مختلفی از جمله سرستون‌های تخت جمشید و «جام شیردال و گاو بال‌دار» تپه مارلیک مشاهده کرد. در داستان‌های امروزی‌تر با تِم افسانه‌ای و خیالی همچون «هری پاتر» نیز گاه از این موجود افسانه‌ای به عنوان یک شخصیت مثبت استفاده می‌شود.

ویدیوهایی که این روزها به عنوان «دیده شدن شیردال» در ایران یا هر جای دیگری منتشر می‌شود، همگی ساختگی هستند و با ابزارهای هوش مصنوعی تهیه شده‌اند.

در کنار این دو دلیل که اولا این موجودات اساسا افسانه‌ای و غیرواقعی هستند و هیچ گزارش محیط زیستی درباره وجود آنها یا حتی چیزی شبیه آنها وجود ندارد و ثانیا نشانه‌های تصویری که می‌تواند ساختگی بودن ویدیوها را ثابت کند، باید اشاره کنیم که این ویدیوها چند ماه و حتی بیش از یک سال قبل هم در حساب‌های کاربری غیرفارسی نیز منتشر شده بود. دنبال کردن سرنخ‌ها، ما را به حساب‌هایی در تیک‌تاک می‌رساند که ده‌ها ویدیوی مشابه از موجودات خیالی از جمله گریفین را ساخته و منتشر کرده‌اند.

برخی از آنها در نام کاربری یا توضیحات صفحه خود از عبارت AI استفاده کرده‌اند و توضیح داده‌اند که تصاویر با هوش مصنوعی تهیه شده‌اند و برخی دیگر نیز به شوخی نوشته‌اند که این ویدیوها «واقعی» است اما در ادامه یا در کامنت‌ها از ایموجی‌های خنده استفاده کرده‌اند.

این حساب‌های کاربری، دیده شدن ویدیوهای مختلف شیردال را به مکان‌های متفاوتی از جمله برزیل، پرو و کانادا نسبت داده‌اند.

با توجه به این توضیحات، فکت‌نامه به ادعای «دیده شدن شیردال، نماد باستان» که همراه با یک ویدیوهای ساختگی منتشر شده است، نشان شاخ‌دار می‌دهد.