روزنامه پیام سپیدار، گزارشی درباره پیدا شدن ۷۴ جسد در سد کرج منتشر نکرده است

این روزها در شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌ها خبری با عنوان «پیدا شدن ۷۴ جسد در سد کرج» دست‌به‌دست می‌شود؛ سوژه‌ای که بازتاب و واکنش‌های زیادی را نیز به دنبال داشته است.

حساب «ایران بریفینگ» در شبکه اجتماعی x ادعا کرده روزنامه استانی البرز با نام «پیام سپیدار» در گزارشی که از خشک‌شدن سد کرج منتشر کرده، به پیدا شدن این ۷۴ جسد نیز اشاره کرده است. «ایران بریفینگ» (IranBriefing) خود را یک سازمان غیر انتفاعی حقوق بشر معرفی می‌کند که در سال ٢٠١٠ در ایالات متحده آمریکا به ثبت رسیده است. در بخش «درباره ما» این سایت آمده که «نیاز مالی این سازمان نیز در حال حاضر تنها از طریق یک شخص ایرانی و مسلمان تامین می‌گردد.»

«ایران بریفینگ» ادعا کرده که «این گزارش منتشر شده و در این روزنامه پخش شده اما در حال حاضر از وبسایت روزنامه حذف شده است.»

با وجود اینکه این خبر در حساب کاربری ایران بریفینگ دیده می‌شود اما در زمان انتشار این گزارش، این خبر در سایت این سازمان منتشر نشده است.

ما در فکت‌نامه به «ایران بریفینگ» پیامی ارسال کردیم و از این نهاد درخواست کردیم سند، مدرک یا عکسی که نشان دهد این خبر در سایت یا روزنامه پیام سپیدار منتشر شده باشد را برای ما ارسال کنند و تا این لحظه پاسخی دریافت نکردیم.

البته ایران بریفینگ چند ساعت بعد از ارسال پیام ما، در شبکه اجتماعی x اعلام کرد در روزهای آینده بعد از راستی‌آزمایی، اطلاعاتی را که از چند روزنامه‌نگار داخلی دریافت کرده، منتشر خواهد کرد.

خبرهای مشابه قدیمی «ایران بریفینگ» که تکذیب شد

نگاهی به آرشیو خبرها نشان می‌دهد ایران بریفینگ در سال‌های گذشته نیز خبرهای مشابهی را منتشر کرده که بعدتر گزارش‌هایی مبنی بر تکذیب آنها منتشر شده است. مثلا این رسانه در آذر ۱۳۹۸ اعلام کرد بهمن پرورش، غواص کرمانشاهی، اجساد چند جوان را از سد کرج خارج کرده است. یا در خبر دیگری اعلام کرد بهمن پرورش اجساد ۲۷ جوان را از پشت سد بیرون کشیده است.

پس از آن، گزارشی مبنی بر تکذیب این خبر از سوی بهمن پرورش در رسانه‌ها منتشر شد. در این گزارش آمده: «در این چند روزه اخیر انواع و اقسام شایعات را برای من رقم زدند. برخی مردم ناآگاه وجود دارند که من رفتم سدکرج که یک غریق را نجات دهم اما دیدم تعداد زیادی جنازه آنجا هست و من رفتم اطلاع دادم و ماموران من را بازگشتند. وی اضافه کرد: یک روز گفتند من سدکرج رفتم، روز دیگر گفتند رفتم لتیان و یک روز هم سد کارون که این ها شایعه است. پرورش همچنین گفت: یک روز دیگر هم آمدند و گفتند اطلاعات به من آمپول زدند و حافظه ام را از دست دادم و حتی فلج شدم و روی ویلچر نشسته ام، همه این‌ها را من تکذیب می‌کنم و سالم هستم.»

بازتاب ادعای ایران بریفینگ در رسانه‌ها

بعد از طرح‌شدن این ادعا در شبکه‌های اجتماعی، رسانه‌هایی چون رویداد ۲۴، کیهان لندن و وبگاه تلویزیون ایران اینترنشنال، در گزارش‌های خود به این موضوع اشاره کردند. توضیح این نکته ضروری است که صفحه انتشار این خبر در سایت رویداد ۲۴ در حال حاضر، در دسترس نیست اما در نشانی این صفحه همچنان عنوان «پیداشدن ۷۴ پیکر مجهول‌الهویه در بستر خشک سد کرج» دیده می‌شود.

درباره گزارش پیام سپیدار چه می‌دانیم؟

بررسی‌های فکت‌نامه نشان می‌دهد نه در شبکه‌های اجتماعی و نه در رسانه‌ها، سند، مدرک یا عکسی که نشان دهد نسخه الکترونیکی یا چاپی روزنامه پیام سپیدار، در گزارش خود به پیدا شدن ۷۴ جسد اشاره کرده باشد، منتشر نشده است.

بعید است روزنامه‌ای که به صورت عمومی منتشر می‌شود، چنین خبر حساسی را منتشر کرده باشد اما هیچ اثری از آن در نسخه‌های چاپی آن که در روزهای گذشته فروش رفته، وجود نداشته باشد. همچنین عجیب است که تا کنون از کسانی که مدعی دیدن این خبر بوده‌اند هیچ کدام اسکرین‌شات یا تصویری از آن منتشر نکرده‌اند.

اما به جز این ما به سراغ آرشیو روزنامه در سایت پیام سپیدار و همچنین در سایر سایت‌های بایگانی مطبوعات مثل «پیشخوان مطبوعات» رفتیم. در نسخه‌ای که از این روزنامه به تاریخ ۱۸ آبان ۱۴۰۴ وجود دارد، گزارشی با عنوان «زنگ خطر کم‌آبی در کرج؛ سد و رودخانه در آستانه خشکی» دیده می‌شود. عنوان و عکس گزارش در صفحه اول آمده و متن گزارش را نیز می‌توان در صفحه ۲ روزنامه مشاهده کرد. اما در این گزارش، هیچ اشاره‌ای به پیدا شدن ۷۴ جسد نشده است. البته «ایران بریفینگ» ادعا می‌کند که سایت روزنامه، گزارش را حذف کرده است اما سندی که این مساله را تایید کند، ارائه نکرده است.

با مراجعه به سایت‌های دیگر بایگانی مطبوعات هم می‌بینیم که آنچه در آن روز منتشر شده، تغییری نکرده و نشانه‌ای از خبر پیدا شدن ۷۴ جسد در آن هم دیده نمی‌شود.

مثلا می‌توانید نسخه ۱۸ آبان روزنامه را در سایت پیشخوان بخوانید.

تکذیبیه روزنامه و مسئولان محلی

همزمان با انتشار این خبر در شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌ها، چند تکذیبیه نیز در این باره منتشر شد.

مثلا روزنامه پیام سپیدار، در تکذیبیه‌ای تاکید کرده که این ادعا جعلی و ساختگی است و این روزنامه نه در نسخه چاپی و نه در نسخه‌های دیجیتال، هیچ خبری با محوریت کشف پیکر منتشر نکرده است. مهدی جعفری، مدیر مسئول پیام سپیدار، ادعای انتشار این گزارش را از اساس کذب خوانده است.

معاون سیاسی، امنیتی و انتظامی استانداری البرز، هم اصل خبر و هم اینکه چنین خبری در روزنامه محلی منتشر شده را تکذیب کرده است.

بدیهی است که نمی‌توان بر اساس اظهارنظرها، در این باره قضاوت کرد اما آنچه می‌دانیم این است که تا کنون هیچ سند، عکس یا مدرکی در رسانه‌ها یا شبکه‌های اجتماعی منتشر نشده که تایید کند روزنامه پیام سپیدار، چنین ادعایی را مطرح کرده باشد.

حساب کاربری «ایران بریفینگ» و پس از آن برخی از رسانه‌ها، اعلام کردند که روزنامه‌ای به نام پیام سپیدار، در گزارشی که روز ۱۸ آبان ۱۴۰۴ درباره سد کرج منتشر کرده، به «پیدا شدن جسد ۷۴ نفر در این دریاچه» اشاره کرده است. ایران بریفینگ در سال‌های گذشته نیز ادعاهای مشابهی را مطرح کرده که تکذیب شده‌اند.
درباره خبر جدید هم باید اشاره کرد هیچ مدرک یا عکسی که نشان دهد پیام سپیدار چنین خبری را منتشر کرده، وجود ندارد. آرشیو این روزنامه در سایت‌های بایگانی روزنامه‌ها نیز نشان می‌دهد در این گزارش، چنین ادعایی مطرح نشده است؛ در حالی که باور این مساله که چنین خبر مهمی در یک روزنامه چاپ شده باشد اما هیچ عکسی از نسخه چاپی یا آنلاین آن وجود نداشته باشد، آسان نیست.
فکت‌نامه نیز به این ادعای بی‌اساس درباره منتشر شدن خبر کشف ۷۴ جسد در دریاچه سد کرج نشان «نادرست» می‌دهد.