سعید جلیلی
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام
ظرفیت واردات صیفی‌جات روسیه ۱۱ میلیارد دلار است.
نادرست
ادعای نادرست سعید جلیلی درباره واردات ۱۱ میلیارد دلاری صیفی‌جات در روسیه
اگر وقت ندارید …
- سعید جلیلی، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام، می‌گوید: «ظرفیت واردات صیفی‌جات روسیه ۱۱ میلیارد دلار است.»
- او پیش‌تر در تیرماه ۱۴۰۳ نیز در جریان انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۴۰۳ همین ادعا را مطرح کرده بود.
- طبق داده‌های سایت WITS و EOC روسیه در سال ۲۰۲۱ مجموعا بیش از ۱۴.۴۸ میلیارد دلار محصولات کشاورزی وارد کرده است. اما این رقم شامل طیف گسترده‌ای از انواع محصولات کشاورزی مانند میوه، سبزی، غلات، چای، قهوه و غیره می‌شود.
- بر اساس داده‌های OEC، واردات سبزیجات روسیه در سال ۲۰۲۳ حدود ۸.۹۵ میلیارد دلار بوده است.
- گزارش مجله یوروفروت بر پایه آمار رسمی روس‌استات هم نشان می‌دهد واردات سالانه میوه روسیه حدود ۵ میلیارد دلار و سبزیجات ۱.۵ میلیارد دلار است.
- با توجه به اینکه صیفی‌جات فقط بخشی از سبزیجات هستند، ارزش واردات آنها بسیار کمتر از ۱.۵ میلیارد دلار است.
- آمار سال ۲۰۲۴ نشان می‌دهد روسیه ۶.۱ میلیون تن میوه و ۱.۷ میلیون تن سبزی وارد کرده است.
- رقم ۱۱ میلیارد دلار برای واردات صیفی‌جات روسیه که جلیلی آن را مطرح کرده، با داده‌های واقعی ارزش بازار و میزان واردات روسیه تناسبی ندارد و نادرست است.
سعید جلیلی، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام در سخنانی که به مناسبت بزرگداشت سالروز ۱۳ آبان در دانشگاه علامه طباطبایی تهران، برگزار شد، یک بار دیگر مدعی شد، ظرفیت واردات صیفی‌جات در روسیه ۱۱ میلیارد دلار است که می‌توان از آن استفاده کرد.
جلیلی پیش از این در تیرماه سال ۱۴۰۳، در جریان رقابت‌های انتخاباتی ریاست‌جمهوری دوره، نیز در سخنانی مشابه، گفته بود: « می‌توانیم ۱۱ میلیارد دلار صیفی‌جات به روسیه صادر کنیم.»
برای دانستن اینکه آیا می توان از چنین فرصتی بهره گرفت اول باید مشخص شود که اصولا بازاری به این بزرگی فراهم آید، پس باید ابتدا به این پرسش اصلی، پاسخ داد که روسیه سالانه چه میزان میوه و سبزی وارد می‌کند؟
داده‌ها درباره واردات صیفی‌جات روسیه چه می‌گوید؟
داده‌های تجارت خارجی روسیه در سال ۲۰۲۱ میلادی که وب سایت راهکار تجارت یکپارچه جهانی (WITS) منتشر کرده، نشان می‌دهد، روسیه در آن سال، مجموعا بیش از ۱۴ میلیارد و ۴۸۲ هزار دلار انواع محصولات کشاورزی وارد کرده است.
اما این میزان واردات، طیف گسترده‌ای از اقلام مانند انواع میوه، سبزی تازه، دانه قهوه، چای، شاخه گل بریده، گیاه زنده، دانه‌های روغنی، غلات و دیگر محصولات کشاورزی را در برمی‌گیرد.
وب سایت گردآوری داده‌های اقتصادی رصدخانه پیچیدگی اقتصادی (OEC)، واردات سبزیجات روسیه در سال ۲۰۲۳ را ۸.۹۵ میلیارد دلار، گزارش کرده، بر اساس اطلاعات این وب سایت، روسیه با این میزان واردات انواع سبزی، در همان سال نوزدهمین وارد کننده بزرگ این اقلام در بین ۲۲۶ کشور جهان بود.
برآوردهای دیگری نیز از میزان واردات میوه و سبزی روسیه منتشر شده‌اند، از جمله این برآوردها، گزارشی است که مجله تخصصی یورو فروت (Eurofruit) سال گذشته منتشر کرد و به استناد داده‌های مرکز آمار فدرال روسیه، روس‌استات نوشت: «ارزش واردات میوه روسیه سالانه ۵ میلیارد دلار و واردات سبزیجات به این کشور حدود ۱.۵ میلیارد دلار تخمین زده می‌شود.»
درباره کشورهای صادرکننده صیفی‌جات به روسیه چه می‌دانیم؟
در هیچ یک از این برآوردها، میزان صیفی‌جات وارداتی به روسیه نمی‌تواند به تنهایی رقمی نزدیک به ۱۱ میلیارد دلار در سال باشد. به طور مثال در برآورد مجله یورو فروت، رقم ۱.۵ میلیارد دلاری واردات انواع سبزی با رقم ۱۱ میلیارد دلاری ادعا شده از سوی سعید جلیلی فاصله بسیاری دارد به ویژه آنکه صیفی‌جات، فقط بخشی از اقلام موسوم به سبزیجات را شامل می‌شود، به این معنا که بازار وارداتی صیفی‌جات روسیه حتی از ۱.۵ میلیارد دلار هم کوچک‌تر است.
صیفی‌جات در اصطلاح به گیاهانی گفته می‌شود که تمامی مراحل کاشت، داشت و برداشت آنها در فصول گرم سال (از اواخر بهار، تا اوایل پاییز) انجام می‌شود. محصولات جالیزی همچون هندوانه، خربزه و طالبی، خیار و گوجه‌فرنگی و فلفل دلمه‌ای از جمله مشهورترین انواع صیفی هستند.
خبرگزاری دولتی آناتولی ترکیه ابتدای امسال با انتشار گزارشی به نقل از اداره دولتی نظارت بر دامپزشکی و بهداشت گیاهی روسیه، اعلام کرد: در سال ۲۰۲۴ میلادی روسیه حجم واردات میوه و سبزی را افزایش داده است، به طوری که میزان واردات میوه به روسیه نسبت به سال ۲۰۲۳ میلادی با ۲.۴ درصد افزایش به بیش از ۶.۱ میلیون تن رسید.
روسیه، سال گذشته میلادی با رشد ۹.۹ درصدی در مقایسه با سال ۲۰۲۳ میلادی، نزدیک به ۱.۷ میلیون تن سبزی وارد کرد.
بزرگترین صادرکنندگان میوه و سبزی به روسیه در این سال‌ها، ترکیه و چین بودند. در سال ۲۰۲۳ ترکیه ۱۳ و چین حدود ۱۰ درصد از کل میوه و سبزی وارداتی به روسیه را تامین کردند، پس از این دو، کشورهای برزیل، اکوادور و جمهوری آذربایجان در رتبه‌های بعدی بزرگترین مبادی وارداتی میوه و سبزی روسیه به شمار می‌آیند.
جمع‌بندی
سعید جلیلی در مراسمی در دانشگاه علامه طباطبایی دوباره ادعا کرد که روسیه ظرفیت واردات ۱۱ میلیارد دلار صیفی‌جات دارد و ایران می‌تواند از این فرصت استفاده کند. اما بررسی داده‌های رسمی تجارت خارجی روسیه نشان می‌دهد این ادعا با واقعیت هم‌خوانی ندارد.
طبق آمار منابع بین‌المللی مانند WITS و OEC، کل واردات میوه و سبزی روسیه در سال ۲۰۲۱ حدود ۱۴.۵ میلیارد دلار بوده که شامل اقلام کشاورزی فراتر از صیفی‌جات است.
در سال ۲۰۲۳، ارزش واردات سبزیجات روسیه حدود ۸.۹۵ میلیارد دلار برآورد شده و گزارش مجله یوروفروت نیز می‌گوید روسیه سالانه حدود ۵ میلیارد دلار میوه و ۱.۵ میلیارد دلار سبزیجات وارد می‌کند.
از آنجا که صیفی‌جات فقط بخشی از سبزیجات محسوب می‌شوند، ارزش واردات آنها بسیار کمتر از ۱.۵ میلیارد دلار است و نمی‌تواند به ۱۱ میلیارد دلار برسد.
بر اساس آمار های به‌روز تر، روسیه در سال ۲۰۲۴ واردات میوه و سبزی را افزایش داده و حدود ۶.۱ میلیون تن میوه و ۱.۷ میلیون تن سبزی وارد کرده است. ترکیه و چین بزرگترین صادرکنندگان این محصولات به روسیه‌اند.
داده‌های معتبر نشان می‌دهد رقم ۱۱ میلیارد دلار واردات صیفی‌جات که سعید جلیلی مطرح کرده، با واقعیت اقتصادی روسیه اختلاف زیادی دارد و «نادرست» است.
