ادعای گمراه‌کننده درباره جایزه گرفتن رانندگان قانونمند در سوئد

در شبکه‌های اجتماعی خبری منتشر شده که ادعا می‌کند در استکهلم سوئد، دوربین‌های کنترل سرعت قرعه‌کشی می‌کنند و جریمه‌های دریافتی از رانندگان مختلف رو به رانندگان قانونمند پرداخت می‌کنند چون فکر می‌کنند این پول حق افراد با نظم است (لینک۱، لینک۲).

این ادعا سال‌هاست که در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی در چرخش است.

طرح آزمایشی سه‌روزه که دیگر اجرا نمی‌شود

بر اساس گزارش‌های رسمی، در حال حاضر چنین طرحی در سوئد وجود ندارد. ماجرا از چه قرار است؟

در سپتامبر ۲۰۱۰ در استکهلم سوئد آزمایشی «سه‌روزه» با عنوان «قرعه‌کشی دوربین سرعت» انجام شد.

این آزمایش با همکاری سازمان ایمنی جاده‌ای سوئد (NTF) و شرکت خودروسازی آلمانی فولکس‌واگن انجام شد.

این ابتکار پس از مسابقه‌ای از سوی فولکس‌واگن برای یافتن روش‌های سرگرم‌کننده جهت تغییر رفتار رانندگی شکل گرفت. مسابقه «نظریه سرگرمی» (The Fun Theory) را فردی به اسم کوین ریچاردسون در ژانویه ۲۰۱۰ برنده شد. ایده او این بود که رانندگان سرعت غیرمجاز جریمه شوند، اما رانندگانی که سرعت مجاز یا کمتر دارند، وارد قرعه‌کشی برای جوایز نقدی شوند.

آزمایش اولیه در استکهلم طی سه روز در پایان سپتامبر ۲۰۱۰ برگزار شد و یک فرد به نام بنگت هولمستروم برنده جایزه اصلی ۲۰,۰۰۰ کرون سوئد شد. در آزمایش اولیه، ۲۴,۸۵۷ خودرو از دوربین‌ها عبور کردند و میانگین سرعت از ۳۲ کیلومتر بر ساعت به ۲۵ کیلومتر بر ساعت کاهش یافت.

رئیس وقت NTF، یان سندبرگ در سال ۲۰۲۱، به AAP Fact Check گفت که در طول آزمایش پنج نفر جوایز نقدی دریافت کردند، علاوه بر برنده جایزه اصلی، چهار راننده دیگر هم هر کدام ۱۰,۰۰۰ کرون گرفتند. سندبرگ تأیید کرد که برنامه‌ای شبیه قرعه‌کشی دوربین سرعت هم‌اکنون در سوئد اجرا نمی‌شود چون «مقامات و سیاست‌مداران این ایده را ادامه ندادند».

سال بعد، در ماه‌های مه و ژوئن ۲۰۱۱، قرعه‌کشی در پنج شهر دیگر سوئد نیز آزمایش شد و بعد از آن به پایان رسید.

در طی آزمایش‌ها و در موارد معدودی که این جایزه داده شد هم پول آن از جریمه رانندگان سرعت غیرمجاز تامین نشد.

از این رو این ادعا که در سوئد، دوربین‌های کنترل سرعت قرعه‌کشی می‌کنند و جریمه‌هایی که از متخلفان گرفته شده به رانندگان قانونمند پرداخت می‌شود، «نادرست» است