انتشار ویدیوی قدیمی در سوریه به اسم کشته‌شدگان در غزه

بیژن عبدالکریمی، فیلسوف، نویسنده و مدرس پیشین دانشگاه، روز جمعه ۱۸ مهر ۱۴۰۴، در کانال تلگرامی خود با انتشار ویدیویی مدعی شده که «جاسازی بمب در جسد یک کودک فلسطینی به دست اشرار صهیونیست» است. او در این پست می‌نویسد (بایگانی):

جاسازی بمب در جسد یک کودک فلسطینی به دست اشرار صهیونیست.به‌راستی که صهیونیست‌ها روی شیطان را نیز سفید کرده‌اند. زین پس، ابلیس باید در مکتب جنایتکارترین، خون‌خوارترین، سیاه‌ترین و پلیدترین ساخته‌ی دست بشر، یعنی فاشیسم صهیونیستی، زانوی شاگردی بر زمین زند.«رفتارهای جنایت‌بار این رژیم، انسان را بیش از پیش به تأمل وامی‌دارد: ما چگونه و چرا تا این اندازه از آرمان‌های انسانی فاصله گرفتیم؟ آرمان‌هایی که قرن‌هاست بشر در پی آن‌ برای کشف و حفظ حرمت جان و جایگاه انسان است.»

این ادعا در برخی کانال‌های تلگرامی و صفحات اینستاگرام و آپارات نیز بازنشر شده است. (نمونه۱، نمونه۲، نمونه۳)

وجود پرچم‌های مخالفان اسد (ارتش سوریه آزاد) که هم‌اکنون پرچم ملی کشور سوریه است، نشان می‌دهد این ادعا درست نیست.

جستجوی معکوس تصویر نشان می‌دهد این ادعا پیش از این در آبان ۱۴۰۳، در شبکه‌های اجتماعی هندی به خصوص در فیس‌بوک منتشر شده و آژانس فرانس پرس و موسسه پلیتی‌فکت، آن را راستی‌آزمایی کرده و تاریخ و محل وقوع این حادثه را استخراج کرده‌اند که نادرستی ادعای آقای عبدالکریمی را نشان می‌دهد (بایگانی۱، بایگانی۲).

بررسی نسخه‌های آرشیوی ویدیو نشان می‌دهد که این صحنه در واقع مربوط به تابستان سال ۱۳۹۱ (۲۰۱۲ میلادی) در سوریه است؛ زمانی که یک خودروی بمب‌گذاری‌شده در مراسم تشییع جنازه‌ای در حومه دمشق منفجر شد. در آن زمان، رسانه‌های بین‌المللی مانند ان‌بی‌سی نیز درباره‌ی همان انفجار گزارش داده بودند و آن را به درگیری‌های داخلی سوریه نسبت دادند.

لینک اصل خبر در لس آنجلس تایمز (بایگانی)، سی‌ان‌ان (بایگانی)، ان‌بی‌سی (بایگانی).

فرانس پرس در راستی‌آزمایی خود توضیح می‌دهد که مخالفان دولت بشار اسد مدعی بودند خودروی بمب‌گذاری‌شده را نیروهای وابسته به اسد در مراسم خاکسپاری معترضان کشته‌شده، منفجر کرده‌اند. در این انفجار، ۸۵ نفر از مخالفان بشار اسد کشته‌شدند. بر اساس ادعای فرماندهان وابسته به نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، در این دوره زمانی، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی برای حفظ حکومت بشار اسد در جنوب دمشق حضور داشته‌است؛ هرچند مقامات ایرانی مدعی‌اند که این حضور «مستشاری» بوده‌است.

در نتیجه، ویدیو نه در فلسطین گرفته شده و نه ارتباطی با ارتش اسرائیل دارد، بلکه مربوط به سوریه و بخشی از عملیات مدافعان حکومت بشار اسد علیه معترضان سوریه‌ای بوده است.

بنابراین فکت‌نامه به ویدیوی منتشر شده در کانال بیژن عبدالکریمی که مدعیست «جاسازی بمب در جسد یک کودک فلسطینی به دست اشرار صهیونیست» را نشان می‌دهد، نشان شاخ‌دار می‌دهد.