شبکههای اجتماعی
تلگرام، توییتر، اینستاگرام، فیسبوک،...
سخنرانی جوان ۱۸ ساله باعث انقلاب نپال شد و در ۴۸ ساعت حکومت را ساقط کرد.
گمراهکننده
در شبکههای اجتماعی فارسی ویدیویی از سخنرانی پرشور یک نوجوان منتشر و ادعا شده که «سخنرانی این پسر ۱۸ ساله باعث انقلاب نپال شد و تو ۴۸ ساعت حکومت را ساقط کرد».
اما آیا این ادعا صحت دارد؟
سخنرانی که در ویدیو دیده میشود، آویشکار رائوت Avishkar Raut نوجوان ۱۶ ساله نپالی و دانشآموز مدرسه انگلیسی زبان هولی بل در ژاپای نپال است. او این سخنرانی را در ماه مارس ۲۰۲۵ (حدود شش ماه پیش) در جریان جشن بیستوچهارمین سالگرد تاسیس مدرسه ایراد کرد و همان زمان هم توجه گستردهای در سطح ملی و بینالمللی دریافت کرد.
او در این سخنرانی با شور و حرارت و زیاد به مسائلی مانند فساد، مسئولیتپذیری جوانان، و غرور ملی میپردازد. همان شش ماه پیش بسیاری از رسانهها از جمله The Economic Times ، The Indian Express و Hindustan Times به پوشش این سخنرانی پرداختند و در شبکههای اجتماعی پربازدید شد. این سخنرانی از دو منظر مورد توجه قرار گرفت؛ برخی سبک سخنرانی رائوت لحن شدید، فن بیان و توانایی او در بهوجد آوردن جمعیت را با آدولف هیتلر مقایسه کردند. گروهی هم میهنپرستی و اعتماد بهنفس او را تحسین کردند.
در پاسخ به این واکنشها رائوت توضیح داده بود که سخنرانیاش صرفاً بیان میهنپرستی و نارضایتیاش از شرایط اجتماعی، سیاسی و اقتصادی کنونی نپال بوده است.
اعتراضات نپال و آویشکار رائوت
اعتراضات گسترده ضددولتی در نپال از اواسط شهریور ماه امسال آغاز شد. جرقه آغاز این اعتراضات اجرای حکم ممنوعیت استفاده از شبکههای اجتماعی بود که آتش آن در زمینهای از نارضایتیهای دامنهدار به فساد و تبعیض بالا گرفت. خبر ممنوعیت استفاده از شبکههای اجتماعی، جوانان «نسل زد» را به خیابان کشاند. معترضان در روز ۹ سپتامبر/ ۱۸ شهریور، ساختمان پارلمان این کشور را آتش زدند و به منازل چند رهبر سیاسی حمله کردند. دولت ممنوعیت استفاده از شبکههای اجتماعی را لغو کرد اما اعتراضات ادامه یافت. معترضان، کی پی شارما اولی، نخست وزیر را مجبور به استعفا کردند و در ۲۲ شهریور ماه سوشیلا کارکی، رئیس سابق دیوان عالی را بهعنوان نخست وزیر موقت برگزیدند. سوشیلا کارکی پس از توافق با رهبران معترضان به این مقام رسید و بلافاصله به خواست آنان پارلمان را منحل کرد. او قرار است در ماه مارس ۲۰۲۶ انتخابات زودهنگام برگزار کند.
با آغاز این اعتراضات رائوت هم که حالا به خاطر سخنرانی چند ماه پیش خود تا حد زیادی شناخته شده بود، به خیابان رفت و در میان جمعیت به اعتراض و سخنرانی پرداخت. از او به عنوان یکی از چهرهای تاثیرگذار روی «نسل زد» در این اعتراضات یک هفته نام میبرند. (لینک۱، لینک۲)
از این رو هر چند رائوت از چهرههای شناخته و تاثیرگذار در نسل جوان نپال در اعتراضات اخیر بوده، اما این ادعا که سخنرانی او ۴۸ ساعت قبل از آغاز ناآرامیها ایراد شده و باعث انقلاب نپال شد گمراهکننده است. سخنرانی وایرال شده حدود شش ماه پیش و وقتی رائوت ۱۶ سال داشت برای جشن مدرسه ایراد شده. عوامل موثر در اعتراضات و ناآرامیهای نپال متعدد هستند، اما جرقه اولیه آن با اعمال ممنوعیت استفاده از شبکههای اجتماعی زده شد و ارتباط مستقیمی با این سخنرانی ندارد.
از این رو فکتنامه به این ادعا که «سخنرانی رائوت ۱۸ ساله باعث انقلاب نپال شد و در ۴۸ ساعت حکومت را ساقط کرد»، نشان گمراهکننده میدهد.
گمراهکننده
گفته یا آمار، نادرست نیست اما به گونهای بیان شده تا بر فکت مهمی سرپوش بگذارد یا واقعیت را منحرف کند.
درباره نشانهای میرزاروش کار ما