ادعای شاخ‌دار درباره رشد گونه‌ای از پرنده در انار

برخی از کاربران در شبکه‌های اجتماعی ویدیویی را منتشر کرده‌اند که در آن فردی، یک پرنده کوچک را از درون میوه‌ای شبیه به یک انار کوچک بیرون می‌آورد. در توضیح این ویدیو آمده که نام این پرنده «تی تمک» است و ادعا می‌شود این پرنده در بخش‌هایی از ایران زندگی می‌کند و به طور غریزی در فصل‌های سرد سال، به داخل انار می‌رود و پس از آنکه بزرگ شد و پر و بال در آورد و به تدریج بزرگ شد، با نوک خود دیواره انار را سوراخ می‌کند و از آن خارج می‌شود.

در توضیح ویدیو آمده است:

«زندگی تی تُمَک یکی از زیباترین و عجیب ترین داستانهای طبیعت متنوع ایران:

*تی تُمَک* در گویش لری نام پرنده ای هست که خاستگاهش در استانهای لرستان، جنوب استان همدان، جنوب کهکیلویه، شمال خوزستان و جنوب شرق استان ایلام است.

طبق غریزه در فصول سرد سال تا بزرگ بشه و پر و بالی دربیاره، داخل میوه انار میره تا به تدریج بزرگ بشه.‌

از دانه های انار، برای غذا استفاده میکنه تا هم جاش باز بشه، و هم گرم بمونه. زمانی که بزرگتر شد، با نوکش دیواره انار را سوراخ میکنه و خارج میشه.

در این کلیپ یک محلی چند روز زودتر این پرنده را از داخل میوه انار بیرون میاره.»

این ویدیو به زبان‌های دیگر نیز با توضیحاتی شبیه این در برخی شبکه‌های اجتماعی بازنشر شده است.

زندگی دیدومک در انار؛ ادعایی که مبنای علمی ندارد

بررسی منابع مختلف علمی و پژوهشی نشان می‌دهد احتمالا منظور از تی تمک، همان پرنده «دیدومک» یا Red-wattled lapwing باشد.

آنچه در ویدیو دیده می‌شود اما پرنده «دیدومک» نیست.

نگاهی به فهرست‌های معتبر پرنده‌شناسی مانند بانک پرندگان باشگاه پرنده‌نگری ایرانیان، نشان می‌دهد که این پرنده، پاهای بزرگی دارد و اساسا تولید مثل و لانه‌سازی آن به گونه‌ای نیست که بتواند درون یک انار باشد.

درباره تولید مثل و لانه این پرنده می‌خوانیم: «در عراق از اواسط آوریل تا اواخر ژوئن، در شرق شبه‌جزیره عربستان از اواخر ژانویه تا اوایل ژوئیه (عمدتاً آوریل تا مه)، تک‌همسر است و به‌صورت انفرادی و قلمرودار لانه‌سازی می‌کند. در شبه‌جزیره عربستان گاهی دوبار تولیدمثل می‌کند اما مکان لانه را تغییر می‌دهد. لانه یک فرورفتگی کم‌عمق است که با سنگ‌ها، صدف‌ها و بقایای کوچک احاطه شده و معمولاً نزدیک آب ساخته می‌شود. در مناطق شهری هند، روی سقف‌های صاف و شنی یا دیوارها لانه‌سازی می‌کند که به دلیل کاهش شکار، موفقیت جوجه‌آوری بیشتری دارد.»

بررسی بیشتر منابع پژوهشی همچنین نشان می‌دهد نه «دیدومک» و نه هیچ گونه شناخته‌شده‌ای از پرندگان، داخل یک انار رشد نمی‌کنند.

پرندگان، تخم‌گذار هستند و رشد جنین آنها درون تخم انجام می‌شود. پس از آن نیز جوجه‌ها نیاز به مراقبت دارند. بنابراین نمی‌توانند به تنهایی و درون یک میوه مثل انار، رشد نمی‌کنند.

آنها نیاز به آشیانه‌سازی و شرایط مناسب محیطی مانند هوا، غذا، آب، دمای پایدار دارند و هیچ کدام از این موارد را نمی‌توان در طولانی‌مدت درون یک انار به دست آورد.

ابهام‌ها درباره ویدیو چیست؟

اما جدا از اینکه این ادعا مبنای علمی ندارد و هیچ نهاد معتبری آن را تایید نمی‌کند، در ویدیو نیز ابهام‌هایی وجود دارد.

مثلا ما نمی‌دانیم قبل از شروع ویدیو چه اتفاقی افتاده است. ویدیو از لحظه‌ای آغاز می‌شود که پوست بخشی از انار کنده شده است و ویدیو نشان نمی‌دهد که دلیل کنده‌شدن پوست انار چیست؟

به طور کلی این سوال وجود دارد که آیا احتمال دارد پیش از ضبط ویدیو، بخشی از پوست انار کنده شده باشد و پرنده را وارد انار کرده باشند؟ این احتمالی است که ویدیو نمی‌تواند به آن پاسخ دهد. ممکن است این ویدیو، یک فیلم نمایشی با هدف جلب مخاطب باشد.

به خصوص که به نظر نمی‌رسد این پرنده (که شبیه قناری است) یک جوجه تازه‌متولد باشد. پرنده‌ای که در ویدیو می‌بینیم، می‌تواند به خوبی پرواز کند و بال‌هایش کاملا رشد کرده است.

اگر بخواهیم روایت این پست‌های شبکه‌های اجتماعی را بپذیریم،‌ باید به این سوال پاسخ دهیم که این پرنده با این میزان از رشد، چگونه توانسته درون یک انار، بدون غذای کافی، آب و هوای تازه، رشد کند.

برخی از کاربران در شبکه‌های اجتماعی نیز در واکنش به این ویدیو نوشته‌اند که این باور که پرنده‌ای درون یک انار رشد می‌کند، ریشه در باورهای فولکلور و خیالی دارد.

مجموع این موارد، ما را به این نتیجه می‌رساند که این ادعا که یک پرنده به نام تی‌تمک، داخل انار رشد می‌کند و ویدیویی که همراه آن منتشر شده، «شاخ‌دار» است.