درباره ماکت‌های اف۱۴ در فرودگاه مهرآباد چه می‌دانیم

در شبکه‌های اجتماعی ادعا شده که اسرائیل، در جریان حملات هوایی روز ۲۶ خرداد ۱۴۰۴ به تهران، در حمله‌ای به فرودگاه مهرآباد، دو ماکت هواپیمای اف۱۴ نیروی هوایی جمهوری اسلامی را روی باند فرودگاه منهدم کرده «دست‌آوردسازی جعلی» کرده‌است (بایگانی).

این ادعا پس از آن مطرح شد که ارتش اسرائیل توییتی را با این مضمون منتشر کرد:

دقایقی پیش، یک هواپیمای نیروی هوایی اسرائیل که بر فراز آسمان تهران پرواز می‌کرد، دو فروند جنگنده F14 را در یک پایگاه نظامی در تهران هدف قرار داد. این جنگنده‌ها برای رهگیری هواگردهای نیروی هوایی اسرائیل که در آسمان ایران فعالیت می‌کنند، به کار گرفته می‌شدند.

ارتش اسرائیل به‌طور کلی گفته: «این جنگنده‌ها برای رهگیری هواگردهای نیروی هوایی اسرائیل که در آسمان ایران فعالیت می‌کنند، به کار گرفته می‌شدند.» و اشاره‌ای به این دو مورد خاص نکرده‌است.

این مکان بخشی از پایگاه یکم شکاری در کنار فرودگاه مهرآباد است (نقشه) و شلترهایی که دیده می‌شود مرکز بازآماد فانتوم (اف ۴) نام دارد که از حدود ۱۵ سال پیش، در طرحی از سوی معاونت عملیات نیروی هوایی، برای ارتقا اف۱۴‌ ایرانی در اختیار جهاد خودکفایی و تحقیقات صنعتی نیروی هوایی بوده‌است. اف۱۴ تامکت، هواپیمای شکاری رهگیر آمریکایی و پیشرفته‌ترین هواگرد در اختیار نیروی هوایی جمهوری اسلامی ایران است.

تصاویر ماهواره‌ای نشان می‌دهد که از این دو اف۱۴، حداقل یکی در سال ۱۴۰۱ و دومی در سال ۱۴۰۲ در این مکان پارک هستند.

با این‌حال با وجود اینکه بیش از دو سال است که این دو هواپیما در این مکان مستقر هستند، اما در فیلمی که ارتش اسرائیل نشان می‌دهد، موقعیت دو هواپیما کمی نسبت به هم تغییر کرده‌است.

بنابراین ادعایی که گفته‌می‌شود این دو هواپیما ماکت هستند، نادرست است و این دو فروند هواپیمای اف۱۴ است. اما ادعای اینکه اینها این جنگنده‌ها برای رهگیری هواگردهای نیروی هوایی اسرائیل به کار گرفته می‌شدند هم نادرست است و این دو هواپیما از رده خارج بوده و سال‌ها در این محل تعمیراتی مستقر بودند. با این‌حال نمی‌توان گفت که این دو قابل بازیابی یا در حال تعمیر نبودند. همچنین نمی‌توان گفت که آن‌قدر از کارافتاده باشند که به‌طور کلی جز بدنه آنها چیزی باقی نمانده و تنها به درد ماکت‌شدن می‌خورد.

از طرفی این دو هواپیما سال‌هاست تکان نخورده‌اند که احتمال از کار افتادگی کامل و تبدیل به «ماکت» را بیشتر می‌کند اما از طرف دیگر در فیلمی ارتش اسرائیل که این دو نسبت به هم جابه‌جا شده‌اند ممکن است این احتمال را تقویت کند که این دو در این مرکز تعمیراتی منتظر قطعاتی خاص بوده و در حال بازسازی بوده‌اند.

اف‌۱۴‌های نیروی هوایی جمهوری اسلامی ایران در گردان ۸۱ شکاری در پایگاه هشتم شکاری اصفهان مستقر هستند.

تحلیل‌گرانی از دو طرف، در باره هر دو گزینه «ماکت» یا «منتظر قطعه برای تعمیر اساسی» گمانه‌زنی کرده‌اند.

بنابراین فکت‌نامه به ادعای مطرح‌شده در شبکه‌های اجتماعی که «تصاویر منتشر شده از حمله اسرائیل به اف‌۱۴ها در مهرآباد ماکت است و حقیقی نیست» نشان «غیرقابل اثبات» می‌دهد.