ادعای نادرست پرندگانی که هواپیما را بدرقه کردند

در شبکه‌های اجتماعی تصویری منتشر شده که یک هواپیما به همراه تعداد زیادی پرنده در اطرافش را نشان می‌دهد. در متن این تصویر ادعا شده است که یک خلبان خطوط هوایی بریتیش ایرویز به نام «جیسون» پس از آنکه متوجه شد پرندگانی در کنار هواپیمایش پرواز می‌کنند تا از مسافران خداحافظی کنند، احساساتی شد و گریه کرد.

سابقه نسخه انگلیسی این ادعا و تصویر، بیش از یک سال پیش منتشر شده‌بود. در آن زمان هم شبکه‌های اجتماعی به خصوص یوتیوب و فیس‌بوک همین تصویر دست‌به‌دست می‌شد که صدها پرنده را در حال پرواز در کنار یک هواپیمای مسافربری نشان می‌داد. در کنار این تصویر، نسخه کامل‌تر داستانی احساسی منتشر شده‌بود (لینک۱، لینک۲، لینک۳) که طبق آن، خلبانی به نام جیسون، هنگام برخاستن هواپیما متوجه شده که گروهی از پرندگان «برای بدرقه دوستان خود» در حال پرواز کنار هواپیما هستند و این صحنه به قدری برای او تأثیرگذار بوده که اشک در چشمانش حلقه زده است. طبق این روایت، خلبان در پیامی از طریق بلندگو برای مسافران توضیح می‌دهد که پرندگان آمده‌اند تا دوستان‌شان را تا آخرین لحظه همراهی کنند. او می‌گوید که «ما فکر می‌کنیم حیوانات نمی‌فهمند، اما این‌طور نیست» و ادامه می‌دهد که این صحنه او را به‌شدت متأثر کرده‌است.

در نسخه‌ای پرسوزوگدازتر گفته شده که این پرندگان در نهایت خلبان را مجبور به فرود به روی آب کردند و تحقیقات بعدی نشان داد یک گروه قاچاقچی حیوان، در حال انتقال غیر مجاز یک پرنده نادر در قسمت بار در این هواپیما بودند و این شجاعت پرندگان باعث کشف این ماجرا شد. جیسون که این را شنید، اشک شادی از چشمانش جاری شد. او نه تنها موفق شده بود از یک فاجعه جلوگیری کند، بلکه یک معامله غیرقانونی را نیز کشف کرده بود.

با این حال، این داستان چیزی جز یک داستان تخیلی نیست. گروه راستی‌آزمایی Snopes ین داستان را بررسی کرده و نتیجه گرفته که هیچ شواهدی برای درستی این روایت وجود ندارد. هیچ سند رسمی یا مدرکی مبنی بر وقوع چنین رویدادی وجود ندارد. در این داستان خلبان جیسون، نام خانوادگی ندارد و در نسخه های اولیه، هیچ اشاره‌ای به «بریتیش ایرویز» نمی‌شود. هواپیمای در تصویر یک بوئینگ ۷۵۷ است که از سال ۲۰۱۱ از ناوگان بریتیش ایرویز خارج شده‌است.

اگر به تصویر دقت کنید، با توجه به سایز این هواپیما، اگر پرندگان مشاهده‌شده در تصویر خیلی به هواپیما نزدیک باشند، باید ابعاد بسیار بزرگی داشته‌باشند. در ضمن در حالت تیک‌آف هواپیما بیش از ۳۰۰ کیلومتر در ساعت سرعت دارد. بنابراین قضیه همراهی چنین پرندگان عظیم‌الجثه‌ای با چنین سرعت سرسام‌آوری به طور کلی کنسل است!

با این‌حال تصویر واقعی است. جستجوی معکوس تصویر ما را به صفحه‌ای در airliners.net می‌برد که طبق توضیحات، عکس را «آدام سامو» در ۱۵ ژوئن ۲۰۰۴ در فرودگاه بین‌المللی «بوداپست فرنس لیست» (Budapest Ferenc Liszt) در مجارستان از تیک‌آف (برخاستن) یک بوئینگ ۷۵۷-۲۳۶ بریتیش ایرویز گرفته‌است.

در سال ۲۰۱۸، بخش راستی‌آزمایی فرانس۲۴ (Observers) که این تصویر را راستی آزمایی کرده با عکاس «آدام سامو» مصاحبه کرد که او نیز خطای دید در این تصویر را تایید کرد و گفت:

در واقع، این عکس کمی خطای دید دارد. پرندگان خیلی به هواپیما نزدیک نیستند. آنها سار هستند که در مجارستان بسیار رایج هستند. اندازه آنها از ۱۹ تا ۲۳ سانتی‌متر متغیر است... بنابراین می‌توانید ببینید که در مقایسه با اندازه هواپیما، هنگام برخاستن آنها خیلی به آن نزدیک نبوده‌اند. و من می‌توانم تأیید کنم که هیچ پرنده‌ای به هواپیما برخورد نکرد و هیچ‌کسی مجروح نشد.

بنابراین اگرچه تصویر مورد اشاره واقعی است، اما پرندگان فاصله زیادی با هواپیما دارند و داستان خلبان جیسون ساختگی‌است.

بنابراین فکت‌نامه به ادعای «گریه کردن خلبان بریتیش ایرویز پس از دیدن پرندگانی که در کنار هواپیما برای خداحافظی پرواز می‌کردند» نشان نادرست می‌دهد.