شبکههای اجتماعی
تلگرام، توییتر، اینستاگرام، فیسبوک،...
ویدیویی که نشان میدهد اعدام نیکلای چائوشِسکو، دیکتاتور رومانی و همسرش نمایشی بوده.
نادرست
در شبکههای اجتماعی ویدیویی منتشر شده که با استناد به آن گفته میشود اعدام نیکلای چائوشِسکو دیکتاتور رومانی و همسرش نمایشی بوده است.
در متنی که همراه این ویدیو منتشر شده آمده است:
«اعدام چائوشسکو و همسرش هم یک نمایش دروغین بود ... لینک ویدئو در یوتیوب و خلاصه شده ویدیو را گذاشتم که در پایان تیرباران او و همسرش که نمی دانستند دارد ازشان فیلمبرداری می شود برخاستند و رفتند. به همین سادگی ما را فریب دادند».
بخش زیادی از تصاویر این ویدیو با دوربین روی دست گرفته شده و از راه دور زوم شده است. در ویدیو صحنه اعدام چائوشسکو و همسرش دیده میشود، اما در پایان میبینیم که آنان از جای خود بلند میشوند، لباسشان را میتکانند و میروند.
کاربری که این ویدیو را منتشر کرده لینک یوتیوب ویدیوی کاملتری را که این بخش از روی آن تقطیع شده، هم گذاشته است. ویدیو در یک اکانت عربی منتشر شده و ادعای مشابهی را مطرح میکند.
در نسخه کاملتر ویدیو هم که حدود ۶ دقیقه است مشخصا بخشهایی از ویدیو با دوربین روی دست گرفته شده بعضی مواقع کیفیت تصویر بالاست اما حرکات دوربین زیاد است. بخشی از ویدیو هم لوگویی با نشان TVRL را دارد و کیفیت پایینتری دارد.
اما آیا این ادعا صحیح است و این ویدیو لحظه اعدام دیکتاتور رومانی و همسرش را نشان میدهد که نمایش اعدام را بازی کردند و بیخبر از وجود دوربین بعد از پایان نمایش بلند شدند و رفتند؟
درباره اعدام نیکلای چائوشسکو، دیکتاتور رومانی و همسرش، مثل بسیاری از اعدامها یا مرگهای دیکتاتورها مانند؛ هیتلر، صدام حسين و معمر قذافی، تئوریهای توطئه وجود دارد. علاوه بر ادعایی که در حال بررسی آن هستیم ادعاهایی مانند اینکه این چائوشسکوهای واقعی نبودند که دادگاهی و اعدام شدند بلکه بدلهای آنها بودند هم منتشر شده.
در نسخه کاملتر ویدیو میبینیم که در ابتدای آن جایی اسم این فیلم نوشته شده: Nicolae & Elena.
گشتن برای یافتن فیلمی با این نام، همراه با جستجوی اسکرینشاتهایی از ویدیو ما را به فیلم کوتاهی در وبسایت IMDB میرساند.
این فیلم با همان عنوان Nicolae & Elena در سال ۱۹۹۱ ساخته شده و کارگردان آن فردی به نام Richard Vetterli است. این فیلم صحنه اعدام را با روایت مورد نظر کارگردان بازسازی کرده و در جشنواره بینالمللی فیلم کوتاه هامبورگ به نمایش درآمده است.
نسخهای از این فیلم که در جشنواره نمایش داده شده ۶:۳۰ است، ۳۰ ثانیه پایانی فیلم در آن اکانت عربی نیز حذف شده بود. در واقع فیلم با بلند شدن اعدام شدگان نمایشی تمام نمیشود. ویدیو به ما نشان میدهد که کودکی سرخوشانه شاهد این فریب بوده و چند ثانیه بعد به این شاهد شلیک میشود. بعد از آن هم تیتراژ پایانی و لیست بازیگران و دستاندرکاران فیلم منتشر میشود.
از این رو به وضوح این ویدیو نه ویدیوی واقعی آن اعدام که یک فیلم کوتاه بر اساس این اتفاق است.
بر اساس ویدیوهای موجود، رسانهها در دادگاه این دو نفر حضور داشتند. روز ۲۵ دسامبر ۱۹۸۹، یک دادگاه نظامی فوقالعاده با حضور ۱۰ قاضی نظامی در شهر تیرگوویشته رومانی تشکیل شد.
آنها با اتهاماتی چون «نسلکشی از طریق گرسنگی دادن به مردم و تضعیف قدرت دولت» محاکمه و محکوم به اعدام شدند. وکیل مدافع اصرار داشت چائوشسکوها بگویند که مبتلا به جنون هستند شاید از اعدام بگریزند. آنها این پیشنهاد را رد کردند.
بنابر روایتهای موجود در نهایت اما چائوشسکوها را در حالی که برای بخشش التماس میکردند با زور بیرون کشیدند و در حیاط تیرباران کردند. گفته شده که النا به جوخه آتش ناسزا گفت: «حرامزادهها!»، اما در جایی دیگر صدای او شنیده میشود که با التماس میگوید: «چرا؟ چرا؟ من شما را مثل مادر بزرگ کردم!» هر دو گریه میکردند و در حالی که نیکولای ترانه «اینترناسیونال» میخواند تیرباران شدند.
با وجود این، اجرای حکم اعدام آنان در روز کریسمس سال ۱۹۸۹، آنقدر سریع انجام شد که دوربینها بخشی از آن را از دست دادند و تنها به دور آخر شلیکها رسیدند. عکس مشهوری از صحنه اعدام آنان به جا مانده است.
این عکس را نشریه رومانیایی Evenimentul Zilei (حوادث امروز) منتشر کرد.
ویدیویی با کیفیت نه چندان خوب هم از اجساد غرق خون آنان وجود دارد که نشان میدهد پزشکی بعد از تیرباران برای اطمینان از مرگ، اجسادشان را کنترل میکند. این ویدیو در همان زمان، موجب ایجاد تردیدهایی در مورد نحوه کشته شدن (نه اصل مرگ) چائوشسکوها شد. مثلا روزنامه لسآنجلس تایمز در ۲۹ آپریل ۱۹۹۰ نوشت که کارشناسان پزشکی قانونی فرانسوی به صحت ادعای رسمی مبنی بر اعدام این زوج با جوخه آتش تردید دارند. آنها میگویند به نظر میرسد این زوج چند ساعت پیش از تصویربرداری و با شلیک گلوله به سر کشته شدهاند. با وجود این مدیر تلویزیون آزاد رومانی، از اصالت این فیلم دفاع کرده و آن را یک سند تاریخی توصیف کرده بود.
با وجود این عکس نشریه Evenimentul Zilei که لحظه شلیک را نشان میدهد تا حدی زیادی این تردیدها را از بین میبرد. تابحال کسی به اصالت این عکس تردیدی وارد نکرده است.
در آرشیو تلویزیون ITN رومانی هم صحنههایی از قرار دادن آنان در تابوت در محل برگزاری مراسم اعدام وجود دارد.
مقایسه عکس تایید شده و موثق و لباسها و وضعیت اعدامشدگان با کسانی که در آن ویدیو اعدام نمایشی شدند، تفاوتهای آنان را نشان میدهد.
دیوار پشت سر آنان در دو ویدیو متفاوت است. در عکس اصلی آنان چشم بند ندارند اما در ویدیو دارند، در عکس نیکلای کلاه دارد و در ویدیو ندارد، کفش النا در عکس سفید و در ویدیو سیاه است و مواردی از این دست.
از این رو به وضوح این ویدیو با اینکه در تدوین آن از صحنههایی از ویدیوهای واقعی وجود دارد، همانطور که پیش از این گفتیم ساخته شده و کارگردانی شده است.
جالب اینجاست که سازنده این فیلم احتمالا میخواست نشان دهد که چگونه ممکن است رسانهها تلاش کنند واقعیت را دستکاری کنند و حالا از خود همین فیلم برای دستکاری واقعیت استفاده میشود.
نبش قبر و تایید هویت
مجموعه تردیدهایی که در مورد اعدام شدن یا نشدن چائوشسکوها وجود داشت، در کنار اینکه فرزندان آنها تردید داشتند قبر منتسب به والدینشان واقعا متعلق به آنان باشد، منجر به نبش قبر این دو نفر در سال ۲۰۱۰ شد
بنابر گزارش رویترز کارشناسان پزشکی قانونی اعلام کردند که آزمایش DNA تایید میکند نیکولای چائوشسکو، در قبر منتسب به او در شهر بخارست دفن شده است و بدین ترتیب، تردیدها درباره محل دفن او برطرف شد. در مورد النا چائوشسکو، مقدار کافی ماده ژنتیکی برای انجام آزمایش قطعی وجود نداشت.
انتشار این ویدیو با ادعاهای مشابه در کشورهای دیگر هم موجب شده وبسایتهای درستیسنجی مانند Teyit ترکیه آن را بررسی کنند و به آن نشان نادرست بدهند.
از این رو فکتنامه نیز با استناد به موارد گفته شده به ویدیویی که نشان میدهد اعدام نیکلای چائوشِسکو، دیکتاتور رومانی و همسرش نمایشی بوده، نشان «نادرست» میدهد.