شبکه افق

صدا و سیما

پیاژه روانشناس مشهور وقتی آمده بود حرم امام رضا، از حرم بیرون نمی‌رفت و می‌گفت چقدر انرژی اینجا مثبت دارد.

شاخ‌دار

داستان عجیب تاثیر «انرژی مثبت» حرم امام رضا روی پیاژه، روانشناس مشهور سوئیسی

اگر وقت ندارید …

شبکه افق در اینستاگرم، ویدئویی از صحبت‌هایی علیرضا پناهیان، را منتشر کرده که می‌گوید: «پیاژه وقتی آمده بود حرم امام رضا، از حرم بیرون نمی‌رفت و می‌گفت چقدر انرژی اینجا مثبت دارد.»
اولا پیاژه اصلا به ایران سفر نکرده که بخواهد به مشهد و حرم امام رضا برود و درباره «انرژی مثبت» حرم صحبت کند.
دوم، شبکه افق ویدئوی خودش را تقطیع کرده است. پناهیان نمی‌گوید پیاژه به ایران آمده، بلکه می‌گوید یک سری از شاگردان پیاژه به مناسبت برنامه بزرگداشت صد سالگی پیاژه به مشهد رفته‌اند و این تجربه را داشته‌اند.
این ماجرا هم پایه و اساس معتبری ندارد. معلوم نیست صحبت درباره چه مراسمی است؟ متولی این مراسم و مهمان‌ها که بوده‌اند؟ ماجرای سفر مشهد و بازدید از حرم امام هشتم شیعیان چه بوده است؟
در منابع عمومی و رسانه‌ای هیچ اشاره‌ای به چنین مراسمی نشده است.

حساب کاربری شبکه افق در اینستاگرام ویدیویی از صحبت‌های علیرضا پناهیان، روحانی و مبلغ مذهبی نزدیک به رهبر جمهور در یک برنامه تلویزیونی را منتشر کرده که می‌گوید:

«پیاژه روانش‌شناسی مشهوری است. دو نفر از شاگردانش در ایران هستند، آمد در ایران برای برنامه سفر علمی و تفریحی یکی از برنامه‌هایش این شد که بروند حرم امام رضا(ع) که برویم حرم را ببینیم. دیگر از حرم بیرون نمی‌آمد… هی می‌گفتیم بیایید برویم دیگر، نمی‌آمد. می‌گفت اینجا چقدر انرژی‌اش مثبت است. به تعبیر خودشان…»

ژان پیاژه روان‌شناس مشهور سوئیسی (۱۸۹۶ تا ۱۹۸۰) است که به خاطر نظریاتش در روان‌شناسی رشد شهرت دارد. بعید است او درباره مفاهیم عامه‌پسند مانند «انرژی مثبت» فضایی صحبت کرده باشد.

پیاژه اصلا به ایران سفر نکرده که بخواهد به مشهد و حرم امام رضا برود درباره «انرژی مثبت» حرم صحبت کند.

در سایت مرکز ژان پیاژه فهرست سفرهای کاری و شخصی او از زمان کودکی تا زمان مرگ، از سال ۱۹۰۰ تا ۱۹۷۰ میلادی ذکر شده که در آن اشاره‌ای به ایران نشده.

با این اوصاف روشن است روایت شبکه افق از سفر ژان پیاژه به مشهد و صحبت درباره «انرژی مثبت» حرم به قدری غیرواقعی است و بر اساس استانداردهای فکت‌نامه شایسته نشان شاخ‌دار است.

اما ماجرای جالب اینکه شبکه افق به دلایل نامشخصی ویدئوی خودش را تقطیع کرده به‌گونه‌ای که صحبت‌های پناهیان کمی تغییر کرده است. این ویدئو بخشی از صحبت‌های پناهیان در در برنامه تکیه شبکه افق است که روز پنجم فروردین ۱۴۰۴ پخش شده. وقتی به نسخه اصل ویدئو مراجعه کنیم می‌بینیم که پناهیان درباره سفر گروهی از شاگردان پیاژه به ایران صحبت می‌کند.

پناهیان یک بار دیگر در یک سخنرانی به تاریخ سوم آبان ۱۳۹۳ ماجرای سفر مشهد را به این شکل روایت می‌کند:

«در مراسم صدمین سال میلاد پیاژه(روانشناس مشهور) عده‌ای از روانشناسان خارجی را به ایران دعوت شده بودند. بعد از این مراسم، این روانشناسان خارجی را به حرم امام رضا(ع) بردند تا آنجا را هم به عنوان یک جای دیدنی ببینند. آنها به قدری جذب آن فضا شده بودند که دوست نداشتند از حرم بیرون بیایند. تعبیرشان قریب به این مضمون بود که: اینجا چقدر انرژی مثبت وجود دارد! مردم در اینجا یک روح لطیفی پیدا می‌کنند! امواج این مردم دارد به ما می‌رسد و ما چقدر در اینجا احساس خوبی داریم!»

این داستان هم البته پایه و اساس محکمی ندارد. مشخص نیست اشاره پناهیان به کدام مراسم بزرگداشت است؟ متولی برگزاری این مراسم چه اشخاص و نهادهایی بوده‌اند؟ چه افرادی به اسم شاگردان خارجی پیاژه در این مراسم حاضر شده‌اند؟ ماجرای سفر مشهد و بازدید از حرم امام هشتم شیعیان چه بوده است؟

قاعدتا صدمین سالگرد تولد او مصادف با سال ۱۳۷۵ است. تا آنجا که ما گشتیم نه در آرشیو رسانه‌ها و نه در جای دیگری اشاره‌ای به این مراسم نشده است.

با این توضیحات‌، فکت‌نامه به این ادعا که از شبکه افق منتشر شده نشان «شاخ‌دار» می‌دهد.