ادعای نادرست درباره کاهش آمار تلفات جاده‌ای در نوروز ۱۴۰۴

در ایران با پایان تعطیلات و سفرهای نوروزی سخنگوی پویش ملی «نه به تصادف» اعلام کرد که جانباختگان تصادفات نوروزی در سال ۱۴۰۴، به میزان ۸.۵ درصد کاهش یافته است.

علیرضا رئیسی در روز ۱۶ فروردین با اشاره به تازه‌ترین آمارهای مربوط به پویش ملی «نه به تصادف!» اعلام کرد که از ۲۵ اسفندماه ۱۴۰۳ تا ۱۵ فروردین ۱۴۰۴ با اجرای این پویش، تعداد جان‌باختگان ناشی از تصادفات رانندگی در مقایسه با مدت مشابه سال قبل، ۸.۵ درصد کاهش یافته است. ‎

به گفته او در سفرهای نوروزی امسال ۸۲۸ نفر در اثر تصادفات رانندگی جان خود را از دست دادند که از این تعداد، ۲۱۳ نفر پس از انتقال به مراکز درمانی و به دلیل شدت جراحات وارده، فوت کردند.

اما آیا این آمار و این درصد صحیح است؟ و تصادفات منجر به فوت نوروزی در سال ۱۴۰۴ کاهش داشته؟

به‌روز‌ترین آمارهای موجود از سال ۱۴۰۴

تا زمان انتشار این گزارش آخرین آماری که از تصادف‌های منجر به فوت در نوروز ۱۴۰۴ منتشر شده را تیمور حسینی، رئیس پلیس راهور فراجا اعلام کرد و گفت در طول ۲۱ روز اجرای طرح پویش «نه به تصادف»، ۸۸۰ نفر جان خود را از دست دادند و بیش از ۲۰ هزار نفر مجروح شدند. آمار اعلام شده پلیس راهور فراجا ۵۲ نفر بیشتر از آمار اعلامی سخنگوی پویش ملی «نه به تصادف» است.

به گفته تیمور حسینی با پایان طرح ترافیکی نوروز ۱۴۰۴ پس از ۲۱ روز، بیش از ۵۵۸ میلیون تردد جاده‌ای در بازه زمانی ۲۵ اسفند ۱۴۰۳ تا ۱۵ فروردین ۱۴۰۴ ثبت شد و تاکید کرد که این آمار نسبت به سال گذشته حدود سه درصد افزایش داشته است.

به گفته حسین کرمان پور، رئیس مرکز روابط عمومی و اطلاع رسانی وزارت بهداشت، طبق نظر پزشکی قانونی مرگ ناشی از تصادف تنها به لحظه حادثه محدود نمی‌شود و شامل افرادی هم می‌شود که پس از حادثه در بیمارستان بستری شده‌اند و بعد از مدتی جان خود را از دست می‌دهند. به گفته او به همین دلیل «در حال حاضر آمار قطعی در دست نیست» چرا که در حال حاضر «۳۵۶۸ نفر از مصدومان تصادفات در بیمارستان‌ها و بخش‌های آی‌سی‌یو بستری هستند و حال آن‌ها وخیم گزارش شده است». و از این رو به گفته آمار نهایی در ۱۵ اردیبهشت ارائه می‌شود.

آمار سال ۱۴۰۳ و پیش از آن

بر اساس آمار اعلام شده از سوی پزشکی قانونی در نوروز سال ۱۴۰۳، هزار و ۸۹ نفر، شامل ۸۳۱ نفر مرد و ۲۵۸ نفر زن، در حوادث رانندگی جان خود را از دست دادند.

به گفته کمال هادیان‌فر، معاون حمل و نقل وزارت راه و شهرسازی در ایام سفرهای نوروزی سال ۱۴۰۳ تعداد ۵۳۰ میلیون تردد در جاده‌ها ثبت شده بود. در مدت اجرای طرح نوروزی ۱۴۰۳ حدود ۱۰۰ هزار تصادف رانندگی رخ داد.

بررسی آمار تلفات تصادفات نوروزی طی پنج سال پیش از این (از ۱۳۹۹ تا ۱۴۰۳) نشان می‌دهد بیشترین تعداد کشته‌های تصادفات نوروزی با یکهزار و ۲۱۷ قربانی در سال ۱۴۰۲ و کمترین آن با ۵۳۴ فوتی در سال ۱۳۹۹ (سال اعمال محدودیت های سفر به دلیل شیوع کرونا) به ثبت رسیده است.

مقایسه آمار نوروز ۱۴۰۳ و ۱۴۰۴

همانطور که حسین کرمان پور، رئیس مرکز روابط عمومی و اطلاع رسانی وزارت بهداشت تاکید کرد، آمار فعلی از تصادفات جاده‌ای در سال ۱۴۰۴ نهایی نیست و برای آمار دقیق باید منتظر اعلام پزشکی قانونی بود.

اگر بخواهیم آماری که تا بحال ارائه شده، یعنی ۸۸۰ جان‌باخته تا ۱۶ فروردین ۱۴۰۴ را با آمار نهایی سال گذشته یعنی هزار و ۸۹ نفر مقایسه کنیم، تعداد جانباختگان حدود ۱۹ درصد کاهش یافته است. این مقایسه اما مقایسه صحیحی نیست، چرا که بر اساس آمار اولیه سال گذشته که در ۱۵ فروردین ۱۴۰۳ ارائه شده بود و آمار تجمیعی نبود هم تعداد جانباختگان سفرهای نوروزی ۸۱۳ نفر گزارش شده بود. این عدد بدان معناست که در مقایسه با زمان مشابه در امسال (۸۸۰ نفر) این آمار بیش از ۸ درصد افزایش یافته است. (سخنگوی پویش نه به تصادف هم این تعداد را برای امسال ۸۲۸ نفر اعلام کرده که با در نظر گرفتن این آمار هم این تعداد حدود ۲ درصد افزایش داشته).

در مورد آمار ترددهای نوروزی می‌توان با اطمینان بیشتری آمار داد چرا که این ترددها به پایان رسیده است. در سال ۱۴۰۳ تعداد ۵۳۰ میلیون تردد و در سال ۱۴۰۴ بیش از ۵۵۸ میلیون تردد بوده است. این بدان معناست که ترددهای جاده‌ای در سال ۱۴۰۴ حدود ۵درصد افزایش یافته است.

از این رو فکت‌نامه به این ادعا که جانباختگان تصادفات نوروزی در سال ۱۴۰۴، به میزان ۸.۵ درصد کاهش یافته است، نشان نادرست می‌دهد.