برو به محتوای اصلی
  • فکت‌نامه چیست؟
  • روش کار ما
English
پادکست
جستجو
خانهفکت‌خانهدرستی‌سنجی
شبکه‌های اجتماعی

شبکه‌های اجتماعی

تلگرام، توییتر، اینستاگرام، فیسبوک،...

متن دفاعیات منسوب به سپهبد نادر جهانبانی خطاب به صادق خلخالی

درستی‌سنجی

زمان خواندن: ۳ دقیقه

نادرست

متن جعلی دفاعیات نادر جهانبانی خطاب به صادق خلخالی

اگر وقت ندارید …

  • در شبکه‌های اجتماعی ویدیویی منتشر شده که ادعا می‌کند حاوی «دفاعیه نادر جهانبانی در دادگاه صادق خلخالی» است.
  • بعضی منابع با انتشار این متن تاکید کردند که منبع آن، روزنامه اطلاعات چهارشنبه ۲۳ اسفند ۱۳۵۷، است.
  • در روزنامه اطلاعات آن روز شرحی از دادگاه ۱۱ نفر از مقامات حکومت پهلوی از جمله نادر جهانبانی به عنوان متهم ردیف اول آمده است.
  • نادر جهانبانی در این دادگاه بعد از قرائت دادخواست گفت: «من دفاع خاصی ندارم ولی من هیچوقت بر ضد انقلاب کاری نکرده‌ام. بهرحال دیگر مسئله مهم نیست و بنده آماده اعدام هستم».
  • در گزارش اطلاعات این تنها دفاع جهانبانی بود.

علاوه بر این، در سال ۱۳۹۲ دویچه‌وله فارسی گفتگویی با انوشیروان جهانبانی فرزند سپهبد نادر جهانبانی انجام داد او درباره متن‌هایی از این دست گفت: «واقعا چه در دادگاه پیش آمد، ما نمی‌دانیم. بسیاری از این نوشته‌ها غلو هستند، خیلی جمله‌ها وجود دارد که پدرم هیچ وقت نمی‌گفت و این جمله‌ها را بعدها مرتب اضافه می‌کنند. خدا می‌داند که واقعا در دادگاه چه گذشته است. انشاالله که یک روزی بتوانیم بفهمیم واقعا چه گذشت».

در شبکه‌های اجتماعی ویدیویی منتشر شده که ادعا می‌کند حاوی «دفاعیه نادر جهانبانی در دادگاه صادق خلخالی» است.

بخشی از این متن به این شرح است:

«آنچه را که شما مطرح کردید آنقدر مسخره و احمقانه‌ است که من لزومی به پاسخ گفتن به آن نمیبینم اما همراه با اتهام زدنها، شما چند دروغ بزرگ گفتید که نشان می‌دهد که حکم شما علیه من قبلاً صادر شده بوده و همچنین حکایتگر این حقیقت است که شما نه تنها مسلمان نیستید بلکه مشتی بی‌وطن، بی دین و مزدورید که به دستور اربابانتان فقط و فقط قصد ویرانی کشور و ارتش سرزمین مرا دارید.
پدر من جاسوس روس نبوده، بلکه افسری ایرانی بود که در روسیه درس خواند، من هم هرگز عامل هیچ کشوری خارجى نبوده‌ام بلکه در سال‌هایی که شما برای لقمه‌اى نانِ مزدوری، سر حسین را از این منبر به آن منبر می کشاندید، در آمریکا به عنوان بهترین و با استعداد ترین خلبان ایرانی، بر اوج ابرها پرواز میکردم. حال شما چگونه به خود اجازه میدهید که به من تهمت خیانت بزنید؟»

فقط یک نسخه از این ویدیو بیش از یک و نیم میلیون بار دیده شده و بیش از ۱۱۵ هزار بار لایک شده است. (لینک۱، لینک۲)

بعضی از منابع مانند بنیاد داریوش همایون ضمن انتشار این اظهارات منبع آن را روزنامه اطلاعات چهارشنبه ۲۳ اسفند ۱۳۵۷ اعلام کرده است.

اما این ادعا تا چه اندازه صحت دارد؟ آیا این متن دفاعیات جهانبانی است؟

در روزنامه اطلاعات چهارشنبه ۲۳ اسفند ۱۳۵۷ شرحی از دادگاه ۱۱ نفر از مقامات حکومت پهلوی از جمله نادر جهانبانی به عنوان متهم ردیف اول آمده است داد.

به گزارش روزنامه اطلاعات نادر جهانبانی در این دادگاه بعد از قرائت دادخواست گفت: «من دفاع خاصی ندارم ولی من هیچوقت بر ضد انقلاب کاری نکرده‌ام. بهرحال دیگر مسئله مهم نیست و بنده آماده اعدام هستم».

در ادامه از او سوالاتی درباره خانواده و دارایی‌هایش پرسیده شد و در نهایت در متن گزارش اطلاعات آمده:

«رئیس دادگاه با توجه به اینکه نادر جهانبانی در آغاز سخنان خود گفته بود که دفاع خاصی از خود ندارم با طرح سوال‌های متعدد، قصد داشت، فرصت بیشتری به جهانبانی برای ادای آخرین دفاع بدهد، پس از آنکه یک بار دیگر از وی خواست تا به آخرین دفاع از خود بپردازد و جهانبانی امتناع کرد وی را مرخص نمود و متهم دیگر را احضار نمود».

هیچ کدام از اظهاراتی که به عنوان دفاع جهانبانی به نقل از روزنامه اطلاعات آمده در این روزنامه دیده نمی‌شود.

علاوه بر این در سال ۱۳۹۲ دویچه‌وله فارسی گفتگویی با انوشیروان جهانبانی فرزند سپهبد نادر جهانبانی انجام داد و او در این گفتگو در پاسخ به این سوال که آیا متنی که با عنوان دفاعیه سپهبد جهانبانی در دادگاه وجود دارد صحت دارد یا نه و اینکه «آیا نوشته یا متنی از جریان دادگاه ایشان وجود دارد؟» گفت:

«درباره دادگاه خیلی چیزها نوشته شده که به نظر من خیلی دور از حقیقت هستند. واقعا چه در دادگاه پیش آمد، ما نمی‌دانیم. بسیاری از این نوشته‌ها غلو هستند، خیلی جمله‌ها وجود دارد که پدرم هیچ وقت نمی‌گفت و این جمله‌ها را بعدها مرتب اضافه می‌کنند. خدا می‌داند که واقعا در دادگاه چه گذشته است. انشاالله که یک روزی بتوانیم بفهمیم واقعا چه گذشت. البته یک نوشته‌ای با دست‌خط خودشان وجود دارد که از ما خداحافظی کرده است. یک چیز دیگری هم که داریم ساعتی است که پدرم دستش بود و الان دست من است و این باارزش‌ترین چیزی است که من در زندگی‌ام دارم».

از این رو متنی که ادعا می‌شود «دفاعیه نادر جهانبانی در دادگاه صادق خلخالی» است، صحت ندارد و از این رو فکت‌نامه به آن نشان نادرست می‌دهد.

نادرست

گفته یا آمار، نادرست است یا دست‌کم سندی معتبر آن را رد می‌کند.

درباره نشان‌های میرزاروش کار ما
پرش به فهرست
فکت‌نامه اولین سایت درستی‌سنجی (فکت‌چکینگ) سیاسی درباره ایران است.پیشنهاد سوژه
فکت‌نامه اولین سایت درستی‌سنجی (فکت‌چکینگ) سیاسی درباره ایران است.پیشنهاد سوژه

فکت‌نامه

فکت‌نامه اولین سایت درستی‌سنجی (فکت‌چکینگ) سیاسی درباره ایران است.

درباره ما

  • فکت‌نامه چیست؟
  • روش کار ما
  • نشان‌های میرزا
  • تیم ما

پروژه‌ای از

حریم خصوصی

این وبسایت تحت پروانه کریتیو کامنز اختیار-غیرتجاری اشتراک همانند 4.0 بین المللی است.