ادعای شاخ‌دار درباره اسرائیلی‌های کشته‌شده در عملیات وعده صادق دو

این روزها ویدئویی در سایت‌های خبری، کانال‌های تلگرامی و شبکه‌های اجتماعی با توضیح «تصریح اسموتریچ وزیر دارایی اسراییل مبنی بر کشته شدن صدها نفر در عملیات وعده صادق ۲» دست‌به‌دست می‌شود.

در این ویدئوی ۲۶ ثانیه‌ای، به نظر می‌رسد بتسالل اسموتریچ، وزیر دارایی اسرائیل در یک سخنرانی به زبان عبری می‌گوید: «آمریکا در دفاع از اسرائیل در برابر رگبار موشک‌های ایران مشارکت لازم را نداشت. بایدن به اسرائیل خیانت کرد. اکثر موشک‌ها بدون مانع به زمین خوردند. گالانت در زیرزمین بود و موشک‌ها در خیابان. صدها هموطن ما کشته یا زخمی شدند. ما پاسخ محکم و ضربه بزرگی به ایران خواهیم زد.»

این ویدئو در بیسیمچی‌مدیا (لینک بایگانی)، حساب کاربری علی‌اکبر رائفی‌پور در X، (+ و +) تلگرام، بولتن نیوز، کانال‌های ایتا، خبرگزاری جمهور، شبکه اجتماعی آپارات و حساب کاربری ایران بالعربیه در X منتشر شده است.

درباره این ویدئو چه می‌دانیم؟

نشانه‌های زیادی وجود دارد که می‌توانیم بگوییم این ویدئو ساختگی است.

۱- ویدئوی اصلی، قدیمی است

جستجو در ویدئوهای سخنرانی اسموتریچ ما را به یک سخنرانی در تاریخ سوم سپتامبر ۲۰۲۴ (۱۳ شهریور ۱۴۰۳) می‌رساند. تصویری که در کلیپ ۲۶ ثانیه‌ای از آن استفاده شده مربوط به سخنرانی قدیمی اسموتریچ در جلسه معرفی بودجه سال ۲۰۲۵ اسرائیل است.

عملیات «وعده صادق ۲» (دومین حمله موشکی ایران به اسرائیل) در تاریخ ۱۰ مهر ۱۴۰۳ انجام شده است. بنابراین سخنرانی نمی‌تواند مربوط به اتفاق‌های بعد از این عملیات باشد.

خبرهای مربوط به سخنرانی وزیر دارایی درباره بودجه اسرائیل نیز در رسانه‌های مختلف از جمله در هاآرتس منتشر شده و عکس‌های خبری از این مراسم در آژانس خبری Flash90 دیده می‌شود.

۲- گزارش‌های خبری درباره اسموتریچ

حتی اگر ما این ویدئوی اصلی را پیدا نمی‌کردیم، دلیل مهم دیگری وجود دارد که ادعای «اظهارنظر وزیر دارایی اسرائیل درباره کشته‌شدن صدها نفر در حمله ایران به اسرائیل» را زیر سوال می‌برد. مرور خبرهایی که درباره اظهارات وزیر دارایی اسرائیل در رسانه‌های فارسی، عبری، عربی و انگلیسی منتشر می‌شود، نشان می‌دهد چنین خبری واقعیت ندارد. در جستجویی که ما از خبرهای مربوط به بتسالل اسموتریچ انجام دادیم، چنین چیزی پیدا نکردیم.

اگر یک مقام رسمی اسرائیل اعلام کرده باشد که صد نفر در حمله ایران به اسرائيل کشته و زخمی شده‌اند و هیچ خبری در رسانه‌های معتبر در این باره منتشر نشده باشد، به این معنی است که فرض کنیم تمامی شبکه‌های خبری در دنیا، اظهارنظری به این مهمی را در رسانه‌های خود منتشر نکرده‌اند. این در حالی است که به عنوان مثال الجزیره، بارها خبرهای جنجالی مربوط به وزیر دارایی اسرائیل را منعکس کرده است.

۳- نشانه‌های هوش مصنوعی روی ویدئو

به غیر از این دو مورد، مقایسه ویدئویی که در بیسیمچی‌مدیا منتشر شده با ویدئویی که اصل سخنرانی، نشان می‌دهد حرکات لب در ویدئوی ۲۶ ثانیه‌ای، با حالت صحبت‌کردن طبیعی وزیر دارایی اسرائیل تفاوت دارد.

به نظر می‌رسد برای تولید این کلیپ ۲۶ ثانیه‌ای از نرم‌افزارهای هوش مصنوعی ویدئویی استفاده شده باشد. برخی از نرم‌افزارهای هوش مصنوعی (مانند Heygen) می‌توانند یک متن تایپ‌شده را روی یک ویدئو قرار دهند به طوری که از صدای گوینده استفاده کنند و حرکت لب‌های او را نیز بازسازی کنند؛ هر چند در بسیاری از مواقع می‌توان ساختگی‌بودن این موضوع را در مقایسه با ویدئوی اصلی مشاهده کرد.

فکت‌نامه نیز به این ادعا که همراه با یک ویدئوی ساختگی، القا می‌کند که وزیر دارایی اسرائیل تعداد کشته‌های حمله دوم ایران به اسرائیل را صدها نفر اعلام کرده، نشان «شاخ‌دار» می‌دهد.