خبر رسانه‌های ایران در مورد محبوبیت نام «محمد» در بریتانیا

در روزهای گذشته بی‌بی‌سی فارسی خبری منتشر کرده که می‌گوید «محمد» پرطرفدارترین اسم انتخابی برای نوزادان پسر در بریتانیا در سال ۲۰۲۳ بوده است. مخاطبان فکت‌نامه از ما درباره صحت و سقم این خبر پرسیدند.

در خبر بی‌بی‌سی فارسی که در شبکه‌های اجتماعی این رسانه منتشر شده آمده است:

«فهرست پرطرفدارترین نام‌ها در سال ۲۰۲۳ برای نوزادان در بریتانیا منتشر شده؛ محمد جایگاه اول را در نام پسران حفظ کرده و اولیویا دوباره به رتبه یک در فهرست دختران بازگشته است.»

این گزارش در رسانه‌های داخلی ایران هم بازتاب زیادی داشته است. (لینک بایگانی).

اما آیا این خبر درست است و محمد پرطرفدارترین نام در میان نوزادان پسر در بریتانیا در سال گذشته بود؟

خبر بی‌بی‌سی فارسی در واقع ترجمه گزارش بی‌بی‌سی انگلیسی است که در روز ۱۳ دسامبر یا همان ۲۲ آذر منتشر شده است. این خبر هم بر مبنای گزارش روز ۱۲ سپتامبر (۲۱ آذر) سایت Baby Centre تهیه شده است. گزارش این مرکز همچنین می‌گوید که سال گذشته، در سال ۲۰۲۲ نیز نام «محمد» در صدر لیست پسران قرار داشت و محبوب‌ترین نام دختر «سوفیا» بود.

بر اساس گزارش‌ها، این لیست بر اساس نام‌هایی است که والدین به سایت مرکز کودکان BabyCentre بریتانیا ارسال کرده‌اند.

در منابع رسمی دولتی بریتانیا آخرین سالی که در آن اسامی محبوب در بریتانیا منتشر شده سال ۲۰۲۱ بوده است. در میان اسامی محبوب ۲۰۲۱ که خبر آن در اکتبر ۲۰۲۲ منتشر شده (ماه اول زمستان سال بعد) نوح (Noah) با رکورد ۴۵۲۵ نفر محبوب‌ترین نام برای پسران و اولیویا ( Olivia) محبوب‌ترین نام برای دختران بود. محمد با رکورد ۳۷۲۲ ثبت در انگلستان و ولز در رتبه پنجم بود.

سایت BabyCentre در دو گزارش جداگانه در سال ۲۰۲۱، یکبار اسامی محبوب این سال را لیام (Liam) برای پسران و اولیویا ( Olivia) برای دختران اعلام کرد و در گزارش دیگر گفت که اسامی محبوب این سال محمد برای پسران و اولیویا برای دختران بوده.

مشخص است که مقایسه اسامی محبوب اعلام شده در سایت BabyCentre در سال ۲۰۲۱ با آمار رسمی مرکز آمار بریتانیا نشان می‌دهد اطلاعاتی که BabyCentre در سال ۲۰۲۱ منتشر کرده درست نبوده است.

در سال جاری میلادی هنوز اسامی محبوب سال ۲۰۲۲ از سوی دولت بریتانیا اعلام نشده است، اسامی محبوب سال ۲۰۲۳ هم انتظار می‌رود در پاییز یا زمستان ۲۰۲۴ منتشر شود. از این رو نمی‌توان با اطمینان گفت که آیا گزارش سایت BabyCentre و در نتیجه‌ بی‌بی‌سی فارسی و انگلیسی در مورد سال ۲۰۲۳ درست است یا نه.

با وجود این، با دقت در جزئیات آماری که این مرکز ارائه کرده، می‌توان دریافت که احتمالا خبر منتشر شده برای ۲۰۲۳ هم دقیق نیست.

مرکز کودک Baby Centre

سایت Baby Centre که این اطلاعات را منتشر کرده یک مرکز بین‌المللی است و اطلاعات و مطالب آموزشی را در حوزه بارداری و مراقبت از نوزاد به کسانی است که آنان را «والدین دیجیتالی» می‌نامد ارايه می‌کند. این سایت هدف خود را «ایجاد دنیایی با بارداری‌های سالم، کودکان موفق و والدینی با اعتماد به نفس» تعریف می‌کند. این مرکز علاوه بر بریتانیا در ۸ کشور دیگر از جمله ایالات متحده و هند فعال است و می‌گوید ۸ سایتش ماهانه ۳۴ میلیون تن را در سراسر جهان جذب می‌کند.

با اتکا به داده‌های رسمی تردیدی نیست که نام محمد به خاطر افزایش جمعیت مسلمانان در بریتانیا در سال‌های اخیر جزو نام‌های پر استفاده بوده است،‌ اما آماری که با اتکا به داده‌های جمع‌آوری شده از سوی Babycenter منتشر شده، چنانچه در متن گزارش‌ها هم آمده با اتکا به اطلاعات درج شده از سوی کاربران سایت است. بررسی جزئیات نشان می‌دهد که با استناد به اطلاعات این سایت زادولد بریتانیا در حد غیرمنتظره‌ای بیش از رقم مورد انتظار می‌شود.

در رسانه‌های فارسی خبری منتشر شده که می‌گوید «محمد» پرطرفدارترین اسم انتخابی برای نوزادان پسر در بریتانیا در سال ۲۰۲۳ بود. این خبر ترجمه خبر بی‌بی‌سی انگلیسی است و منبع این رسانه هم سایتی به نام Baby Centre بوده‌.

بررسی‌های فکت‌نامه نشان می‌دهد که استناد به آمار Baby Centre در این باره برای ارائه آمار کلی به دلایل متعدد مخدوش است. آخرین گزارش مرکز آمار بریتانیا در این باره در سال ۲۰۲۲ منتشر شده که اسامی محبوب ۲۰۲۱ را معرفی می‌کرد.

۱. خبر سال ۲۰۲۱ این سایت، Baby Centre، با خبر منبع رسمی آمار بریتانیا در مورد محبوب‌ترین اسم کودکان پسر در این کشور منطبق نیست.

۲. همین سایت در سال ۲۰۲۱ دو گزارش در مورد محبوب‌ترین نام‌ها در بریتانیا منتشر کرده که با هم منطبق نیستند.

۳. آمار مورد استناد در این سایت مبتنی بر اطلاعاتی است که کاربران آن وارد می‌کنند، بنابراین جامع نیست.

از این رو تا زمانی که آمار تجمیعی مرکز آمار بریتانیا، در پاییز و زمستان سال آینده منتشر نشود نمی‌توان با اطمینان گفت که محبوب‌ترین نام‌های کودکان در این کشور در سال ۲۰۲۳ کدامند.

بنابراین فکت‌نامه به این ادعای مطبوعات و رسانه‌ها که «محمد» پرطرفدارترین اسم انتخابی برای نوزادان پسر در بریتانیا در سال ۲۰۲۳ بود، نشان گمراه‌کننده می‌دهد.