ادعای بی‌اساس درباره همسر دوم قاسم سلیمانی

از روز چهارشنبه ۲۴ آبان در شبکه‌های اجتماعی فارسی قطعه‌‌ای از یک ویدیو، مربوط به مصاحبه‌ای با فاطمه‌ مغنیه، فرزند عماد مغنیه (از فرماندهان نظامی حزب‌الله لبنان که در سال ۲۰۰۸ در انفجاری در دمشق کشته شد.) پخش شد. گفته شد این گفت‌وگو در تلویزیون لبنان انجام شده و با استناد به آن فاطمه مغنیه، همسر دوم قاسم سلیمانی بوده است. در توییت همایون نادری‌فر، فعال سیاسی، (لینک بایگانی) در این باره آمده است:

«این ویدئو که از تلویزیون لبنان پخش شده ؛ صحبت های همسر دوم‌ و لبنانی قاسم سلیمانی و دختر عماد مغنیه است. گفته میشود که همسر اول وی در ایران از این ازدواج خبر نداشته و فقط دخترش زینب به خاطر سفرهایی که با پدرش به لبنان داشته و در نهایت هم عروس لبنانی ها شد ؛ در جریان این رابطه بوده است.»

چند ساعت بعد اکانت پرمخاطب «کوچه» نیز ویدیویی نسبتا طولانی بر اساس همین ادعا ساخته و در یوتیوب منتشر کرد.

اما این ادعا تا چه اندازه صحت دارد؟ استنادات کسانی که آن را مطرح می‌کنند به چه چیزهایی است و تا چه اندازه موثق و قابل اتکاست؟

این اولین بار نیست که چنین ادعایی در فضای فارسی مطرح می‌شود. پیش از این در ۱۲ دی ماه ۱۴۰۱ (دوم ژانویه ۲۰۲۳ ) نیز همین خبر با به اشتراک‌گذاشتن تصویر و ویدیویی از همین مصاحبه فاطمه مغنیه توسط اکانتی با نام «آواتودی» متعلق به علی جوانمردی، روزنامه‌نگار و فعال سیاسی منتشر شد. (لینک بایگانی)

آواتودی نوشته بود که فاطمه مغنیه بعد از کشته شدن سلیمانی توسط حزب‌الله مورد بازجویی قرار گرفت چون او از نزدیکترین افراد به سلیمانی بود و ظن این می‌رفت که با «سرویس‌های امنیتی» همکاری می‌کند.

چند ساعت بعد از انتشار این ادعا توسط آواتودی، اکانتی به نام «چرک‌نویس مدیا» نیز آن را منتشر کرده و توجه زیادی گرفت. (لینک بایگانی)

یک روز بعد ترجمه همین خبر وارد شبکه‌های اجتماعی عرب‌زبان شد و فاطمه مغنیه به عنوان همسر سری قاسم سلیمانی مطرح شد. با این تفاوت که این بار ویدیوی منتشر شده، که همان ویدیوی منابع فارسی‌زبان بود به جز لوگوی شبکه یک، لوگوی IRAQ PRESS را هم داشت. (لینک بایگانی)

با وجود این در کانال تلگرامی و توییتر IRAQ PRESS، که بر اساس مطالب منتشر شده در آن به نظر می‌رسد منتقد سیاست‌های جمهوری اسلامی است اثری از این فیلم و خبر دیده نمی‌شود.

این خبر و ویدیو، دوباره به ایران بازمی‌گردد و در بازگشت به ایران به این شکل مطرح می‌شود که ویدیو مذکور دختر عماد مغنیه و همسر دوم قاسم سلیمانی را در گفت‌وگو با تلویزیون لبنان نشان می‌دهد، چیزی که در خبرهای اولیه آن که توسط آواتودی و چرک‌نویس منتشر شد، دیده نمی‌شد.

این در حالی است که در همه نسخه‌های منتشر شده از این ویدیو تنها لوگوی شبکه یک و نام مستند در پایین و سمت راست دیده می‌شود و در نسخه‌های عربی آن هم علاوه بر اینها لوگوی IRAQ PRESS به چشم می‌خورد. در بالا و سمت راست ویدیو نیز علامتی با نام «الزهرا» دیده می‌شود که مربوط به زمان پخش این مستند است که ایام فاطمیه بوده و معمولا در مناسبت‌های مذهبی صدا و سیما متناسب با مناسبت مذکور از آن استفاده می‌کند. در هیچ یک از نسخه‌های منتشر شده از این ویدیو در شبکه‌های اجتماعی در ایران اثری از لوگوی تلویزیون لبنان به چشم نمی‌خورد.

اصل ویدئو مربوط به مستند «پرواز یک و بیست» است که درباره قاسم سلیمانی ساخته شده است و در آن گفت‌وگوهایی با اعضای خانواده، دوستان و اطرافیان او انجام شده که فاطمه مغنیه، یکی از این افراد است. این مستند پنجشنبه ۱۶ دی ۱۴۰۰، بعد از خبر ساعت ۱۴ برای اولین بار روی آنتن شبکه یک سیما رفت. «پرواز یک و بیست» به کارگردانی مهدی نقویان و گویندگی بهروز رضوی تهیه شده.

جستجوی تصاویر این مستند بالاخص بخشی که مربوط به گفت‌وگو با فاطمه مغنیه است پیش از تاریخ پخش آن در صدا و سیما در دی ۱۴۰۰ نتیجه‌ای در پی ندارد و چنانچه از شواهد و قرائن و همچنین ساختار مستند پیداست به نظر می‌رسد برخلاف ادعای مطرح شده، این گفت‌وگو برای همین مستند و برای صدا و سیمای ایران تهیه شده و ربطی به تلویزیون لبنان ندارد.

اولین ادعاهای مربوط به اینکه فاطمه مغنیه همسر دوم سلیمانی است که با انتشار ویدیوی گفت‌وگوی او همراه بود، تقریبا یک سال بعد از انتشار اولیه مستند و در ۱۲ دی ماه ۱۴۰۱ مطرح شد، زمانی که احتمالا به خاطر فرا رسیدن روزهای سالگرد کشته شدن قاسم سلیمانی، مستند بار دیگر پخش شد.

هر چند سخنان فاطمه مغنیه حاکی از رابطه نزدیک و صمیمانه این دو نفر است اما او مشخصا سلیمانی را «پدر» خطاب می‌کند (دقیقه ۳۰:۱۰) و می‌گوید آماده نیست دوباره پدرش را از دست بدهد. یکی دیگر از افراد مصاحبه‌شونده که صورت او در تصویر دیده نمی‌شود و به نظر می‌رسد یک مقام نظامی یا امنیتی نزدیک به سلیمانی باشد هم در روایتش از زبان فاطمه مغنیه، سلیمانی را «عمو» خطاب می‌کند (دقیقه ۳۴:۴۴).

ما نمی‌دانیم که قاسم سلیمانی، همسر دیگری داشته یا نه (خبرهایی نیز در مورد همسر سوم وی که گفته می‌شود زنی ایران است منتشر شده)، اما با اطمینان می‌توان گفت تاکنون گزارش یا شواهد معتبری در این باره ارائه و منتشر نشده است.

در شبکه‌های اجتماعی شایعه شده فاطمه مغنیه (فرزند عماد مغنیه) همسر دوم قاسم سلیمانی است و این موضوع در گفت‌وگوی او با تلویزیون لبنان فاش شده است.

استناد این شایعه به ویدئوی مصاحبه‌ای از فاطمه مغنیه، است که خاطره‌ای از گفت‌وگوی احساسی خود با قاسم سلیمانی را بازگو می‌کند.

سابقه انتشار این ویدئو به عنوان سندی از ازدواج دوم قاسم سلیمانی دست‌کم یک سال قدمت دارد. قدیمی‌ترین نسخه‌‌ای که از این شایعه پیدا کردیم، در تاریخ ۱۲ دی ۱۴۰۱ در توییتر آواتودی، متعلق به علی جوانمردی، روزنامه‌نگار و فعال سیاسی منتشر شده است. پس از آن مدتی در فضای عمومی عرب‌زبان چرخیده و در روزهای گذشته دوباره به شبکه‌های اجتماعی فارسی‌ برگشته است.

این ویدئو، چیز تازه‌ای نیست که از تلویزیون لبنان پخش شده باشد؛ در واقع بخشی از یک مستند تلویزیونی است که دو سال پیش در صدا و سیمای جمهوری اسلامی پخش و در شبکه‌های هوادار جمهوری اسلامی به مقیاس انبوه منتشر شده است.

صحبت‌های فاطمه مغنیه و فرزندان قاسم سلیمانی در این مستند، به وضوح نشان از روابط بسیار نزدیک او با قاسم سلیمانی و خانواده‌اش دارد؛ آنچه گفته می‌شود البته به نسبت روابط تعریف شده زنان و مردان در جمهوری اسلامی و ظاهر رسمی مقام‌های حکومتی، نامتعارف است، اما در آن هیچ اشاره صریح یا حتی تلویحی به ازدواج نیست. فاطمه مغنیه، سلیمانی را پدر خطاب می‌کند و در جای دیگری از فیلم گفته می‌شود که او را «عمو» خطاب می‌کرده.

ما از روابط پنهانی احتمالی قاسم سلیمانی خبر نداریم. نمی‌دانیم او آیا همسر دوم یا روابط خارج از خانواده داشته یا نه، اما آنچه مسلم است، تاکنون گزارش یا شواهد معتبری در این باره ارائه و منتشر نشده و به همین دلیل فکت‌نامه این ادعا را که «فاطمه مغنیه همسر دوم قاسم سلیمانی است و این موضوع در گفت‌وگوی او با تلویزیون لبنان فاش شده» بی‌اساس می‌داند و به آن نشان نادرست می‌دهد.