ادعای شاخ‌دار رجانیوز درباره وضعیت بینایی نیلوفر آقایی

کانال تلگرامی رجا نیوز روز ۱۵ اردیبهشت ۱۴۰۲ مطلبی را با این عنوان منتشر کرد: «دختری که ادعای نابینایی کرده بود، بینا شد!».

نیلوفر آقایی، کارشناس ارشد مامایی است که در تجمع روز ۴ آبان ۱۴۰۱ مقابل سازمان نظام پزشکی، حضور داشت و در مصاحبه‌هایی که انجام داده بارها توضیح داده که چگونه یک چشم خود را بر اثر اصابت گلوله پینت‌بال از دست داده است.

رجا نیوز در مطلب خود ادعا می‌کند نیلوفر آقایی، درباره از دست دادن چشم خود دروغ گفته است. استناد این کانال تلگرامی نیز به عکس‌هایی از گپ و گفت با نیلوفر آقایی است که در مصاحبه او با یاسمن سیاری در روز ۱۴ اردیبهشت، برداشته شده است. یاسمن سیاری، پزشکی است که محتواهایی را در زمینه بهداشت و پزشکی تولید و منتشر می‌کند. او در این مصاحبه، درباره جزئیات اتفاقاتی که برای نیلوفر آقایی افتاده، صحبت می‌کند.

به نظر می‌رسد پس از انتشار این مصاحبه است که ماجرای دروغ بودن ادعای نیلوفر آقایی مطرح می‌شود. به عنوان مثال، روز ۱۵ اردیبهشت، یک حساب کاربری توییتری موسوم به جریان ارزشی با نام محمد نصوحی می‌نویسد:

«ایشونو میشناسید؟! #نیلوفر_آقایی هستند، یک روز چشم چپش تیر میخورد پست و استوری میذاشت یک روز راست! بعد دوستاش به ما میگفتن به خاطر عکس سلفیه که برعکس میکنه :))) الان چیشد پس؟! اینو چی میگید؟! نکنه مثل اختاپوس قابلیت خود ترمیمی دارن؟!»

او به همراه این توییت، دو عکس منتشر کرده است. نیلوفر آقایی در یکی از عکس‌ها پانسمان دارد و در دومی پانسمانی ندارد.

این ادعا در رسانه‌های دیگری مانند سایت مشرق نیوز و کانال تلگرامی سپاه سایبری پاسداران نیز مطرح شده است.

رجا نیوز،‌ این کاربر و سایر رسانه‌هایی که چنین ادعایی را مطرح کرده‌اند نگفته‌اند بر چه اساسی چنین ادعایی را مطرح کرده‌اند اما به نظر می‌رسد با مقایسه عکس‌ها، «نداشتن پانسمان» را مساوی با «بینا بودن» در نظر گرفته‌اند.

آیا نیلوفر آقایی درباره بینایی خود دروغ می‌گوید؟

نگاهی به مصاحبه‌ها و عکس‌هایی که در هفته‌های گذشته منتشر شده نشان می‌دهد که نیلوفر آقایی، چشم خود را از دست داده است و به تازگی پس از عملی که در کلینیک چشم ماهان انجام داده، از پروتز چشم استفاده می‌کند.

درباره عمل پروتز چشم

پروتز چشم Ocular prosthesis، یک پوسته اکریلیک بیضی شکل است که جلوی حفره خالی‌شده چشم قرار می‌گیرد.

در عمل پروتز چشم (یا چشم مصنوعی)، یک پروتز مشابه با چشم دیگر بیمار را در حفره خالی‌شده‌ چشم قرار می‌دهند و در مواردی که کاشت انجام می‌شود، پروتز حتی می‌تواند شبیه به یک چشم واقعی حرکت کند. در مواردی، شباهت پروتز با چشم واقعی و همچنین دقت عمل تا حدی است که تشخیص چشم واقعی از پروتز بسیار دشوار است.

منابع مختلفی در این باره وجود دارد اما توضیح ساده آن به همراه منابع بیشتر در ویکی‌پدیای فارسی چشم مصنوعی موجود است.

پروتز چشم نیلوفر آقایی

نیلوفر آقایی در همان مصاحبه‌ای که با اسکرین‌شات آن به عنوان سندی بر بینایی او در نظر گرفته شده، درباره اصابت گلوله به چشم، نظر پزشکان و اعلام نابینا شدن یک چشم خود و همچنین عمل درآوردن گلوله پینت‌بال توضیح می‌دهد.

اما به طور مشخص، او در ویدئویی که روز ۲۸ فروردین ۱۴۰۲ منتشر شده درباره عمل پروتز چشم خود صحبت می‌کند و می‌گوید که امیدوار است به مرور، حالت طبیعی چشم‌هایش نیز باز گردد.

وضعیت چشم او بدون پروتز و بدون پانسمان در چند ویدئوی دیگر قابل مشاهده است.

چشم چپ و راست در عکس و فیلم

یکی دیگر از گفته‌ها درباره نیلوفر آقایی، این ادعاست که او در برخی از عکس‌ها چشم چپ خود را پانسمان کرده و در برخی از عکس‌ها چشم راست خود را به عنوان چشم آسیب‌دیده معرفی می‌کند.

این تفاوت نیز می‌تواند به دلیل تغییری باشد که در دوربین‌های جلو (سلفی) گوشی‌های تلفن همراه به وجود می‌آید و ویدئو و عکس، به صورت آینه‌ای (برعکس یا Flip) نمایش داده می‌شود.

مثلا در همین ویدئوی مصاحبه نیلوفر آقایی با یاسمین سیاری، از حدود دقیقه ۱۴ به بعد، تصویر به صورت آینه‌ای پخش می‌شود. برای اینکه متوجه این تغییر شوید می‌توانید نوشته پایین قاب عکس را بخوانید یا به میکروفنی که روی هدفون قرار دارد نگاه کنید. با وجود اینکه موقعیت تغییر نکرده اما به نظر می‌رسد جای میکروفن عوض شده است.

به طور خلاصه، مشاهده صورت یک فرد از جمله چشم‌های او در یک عکس، نمی‌تواند به ما نشان دهد که موقعیت چپ و راست او دقیقا کدام است. معمولا می‌توان بر اساس نشانه‌های دیگر (مانند یک نوشته یا نشانه‌ای خاص)، پی برد که یک چشم، چشم راست است یا چپ.

کانال تلگرامی رجا نیوز با استناد به پست‌هایی در توییتر ادعا می‌کند که نیلوفر آقایی درباره بینایی خود دروغ می‌گوید. نیلوفر آقایی، یک ماماست که در تجمع روز ۴ آبان ۱۴۰۱ مقابل سازمان نظام پزشکی، بر اثر اصابت گلوله پینت‌بال، بینایی یک چشم خود را از دست داده است.

کاربران ارزشی با مقایسه عکس خانم آقایی با پانسمان و عکسی که به تازگی از او در یک مصاحبه منتشر شده و در آن پانسمانی روی چشم خود ندارد، ادعا می‌کنند او نابینا نشده است.

نگاهی به عکس‌ها، گزارش‌ها و ویدئوهایی که در هفته‌های گذشته منتشر شده نشان می‌دهد نیلوفر آقایی عمل پروتز چشم انجام داده است. در این عمل، یک چشم مصنوعی مشابه چشم دیگر فرد در حفره خالی چشم قرار می‌گیرد و فرد می‌تواند آن را حرکت دهد؛ هر چند چشم نابیناست.

فکت‌نامه به این ادعای رجا نیوز و کاربران ارزشی در شبکه‌های اجتماعی مبنی بر اینکه نیلوفر آقایی نابینا نشده، نشان «شاخ‌دار» می‌دهد.