چند نفر در تجمع ۲۲ بهمن ۱۴۰۱ لس‌آنجلس شرکت کرده‌اند؟

روز شنبه ۱۱ فوریه (۲۲ بهمن ۱۴۰۱) هزاران نفر در لس‌آنجلس در یک گردهمایی اعتراضی که علیه حکومت جمهوری اسلامی برگزار شد، شرکت کردند. این تجمع، بیرون تالار شهر (سالن شهر یا City Hall) برگزار شد. ویدئوها نشان می‌دهد شرکت‌کنندگان از خیابان‌های اطراف، به این تجمع پیوسته‌اند.

این گردهمایی در شبکه‌های اجتماعی و سایت‌های خبری بازتاب داشت. یکی از موضوعاتی که کاربران به آن پرداختند، تعداد شرکت‌کنندگان در این حرکت اعتراضی بود؛ عددهایی از سه هزار نفر تا حتی ۱۸۰ نفر اعلام شد.

ماجرای این عددها چیست؟ چند نفر در این اجتماع شرکت کرده بودند؟

انتشار اسکرین‌شات و خبر جعلی؛ ۱۸۰ هزار نفر

نخستین خبری که بررسی می‌کنیم، اسکرین‌شاتی است که ادعا می‌شود مربوط به آسوشیتدپرس (AP) است و در تیتر آن آمده بیش از ۱۸۰ هزار نفر در لس‌آنجلس تظاهرات کرده‌اند. به عنوان مثال علی کریمی، کاپیتان سابق تیم ملی ایران آن را استوری کرده و نوشته «تبریک به ایران».

این اسکرین‌شات جعلی است. AP در خبرهای خود از این قلم استفاده نمی‌کند و البته AP اصلا درباره خبر منتشر نکرده است. با این وجود بارها در توییتر، تلگرام و اینستاگرام بازنشر شده است.

ما پیشتر در حساب‌های کاربری فکت‌نامه از جمله در توییتر، جعلی‌ بودن این عکس را اعلام کردیم.

به نظر می‌رسد، یکی از نخستین کانال‌هایی که این خبر و اسکرین‌شات جعلی را منتشر کرده، کانالی تلگرامی به اسم «ملی‌گرایان مردم‌گرا» است.

«خبر فوری
خبرگزاری AP NEWS تعداد ايرانيان حاضر در تظاهرات باشكوه ٢٢بهمن (١١فوريه) لس آنجلس را بيش از ١٨٠هزار نفر گزارش كرد.
بدين ترتيب، بزرگترين تظاهرات ايرانيان خارج از كشور در لس آنجلس رقم خورد. ايرانيان غيور توانستند صدای آزاديخواهی ملت ايران را به گوش جهانيان برسانند.»

این توییت هم نخستین یا یکی از نخستین پست‌هایی است که در این شبکه اجتماعی با این عکس جعلی منتشر شده است.

تعداد شرکت‌کنندگان در دیگر رسانه‌ها

برخی از رسانه‌ها نیز عددهایی را به عنوان شرکت‌کنندگان در این تجمع را اعلام کرده‌اند.

لس‌آنجلس تایمز؛ ۸۰ هزار نفر (در گزارشی دیگر هزاران نفر)

روزنامه لس‌آنجلس تایمز در یک گزارش تصویری از برایان ون‌دربرگ عکاس این روزنامه که از این رویداد منتشر کرده، اعلام کرده که ۸۰ هزار نفر از سراسر آمریکا به این شهر آمده و در این تجمع شرکت کرده‌اند.

این روزنامه، اشاره نکرده که منبع این عدد چیست. اما به نظر می‌رسد برایان ون در برگ، در ایمیلی، منبع ۸۰ هزار نفر را «بولتن خبری» برگزارکننده این رویداد بیان کرده است. ما در فکت‌نامه از وجود چنین بولتنی اطلاع نداریم.

او می‌گوید از روزنامه لس‌آنجلس تایمز خواسته که عدد را اصلاح کنند و استفاده از عبارت «هزاران» را توصیه کرده است. عدد ۸۰ هزار نفر،‌ تا زمان انتشار این گزارش در سایت لس‌آنجلس تایمز دیده می‌شود.

لس‌آنجلس تایمز در گزارش دیگری، جمعیت را با عبارت «هزاران نفر» توصیف می‌کند.

مجله لس‌آنجلس؛ بیش از ۱۰۰ هزار نفر

یک رسانه محلی و غیرفارسی‌زبان دیگر یعنی ماهنامه «لس‌آنجلس» هم در گزارشی که از این تجمع منتشر کرده، جمعیت را «بیش از ۱۰۰ هزار نفر» توصیف کرده است. نویسنده این گزارش می‌گوید پلیس به این مجله گفته بالای ۱۰۰ هزار نفر در این تجمع حضور داشته‌اند.

این مجله همچنین به این مساله اشاره کرده که آسوشیتدپرس، جمعیت را ۱۶۰ هزار نفر اعلام کرده است. ما در زمان انتشار این مطلب، به لینک یا خبری که از آسوشیتدپرس باشد و این خبر را منتشر کرده باشد پیدا نکردیم.

ایران اینترنشنال؛ ۸۰ هزار نفر

تلویزیون ایران اینترنشنال هم در توییتی که با یک ویدئو از بالای تجمع همراه است، عدد ۸۰ هزار نفر را اعلام کرده است:

«پلیس لس‌آنجلس در پاسخ به سوال خبرنگار ایران اینترنشنال، تعداد شرکت‌کنندگان در راهپیمایی روز شنبه در این شهر را بیش از ۸۰ هزار نفر تخمین زد.»

شبکه ABC7؛ سه هزار نفر (بعدتر: هزاران نفر)

یکی دیگر از منابعی که این خبر را منتشر کرده، شبکه KABC-TV است. این شبکه در بخش خبری خود ABC 7 Eyewitness News گزارش تصویری این تجمع را پخش کرد. لین سوتر، گزارشگر این شبکه در گزارش ویدئویی اعلام می‌کند اداره پلیس لس‌آنجلس (LAPD) تخمین زده بیش از ۳۰۰۰ نفر در این تجمع شرکت کرده‌اند.

بر اساس صفحه‌ای که در گوگل ذخیره شده، عدد ۳هزار نفر ابتدا در نسخه متنی خبر هم بوده اما در زمان نوشته‌شدن این گزارش، به عبارت «هزاران نفر» تغییر کرده است. البته همچنان در ویدئویی که روی سایت قرار دارد، تخمین ۳هزار نفری پلیس اعلام می‌شود. در ادامه مطلب توضیح می‌دهیم که چرا با توجه به عکس‌ها و ویدئوها، تعداد افراد بیشتر از ۳هزار نفر است.

چقدر جمعیت در محوطه اطراف ساختمان شهرداری لس‌‌آنجلس جا می‌شود؟

برای اندازه‌گیری جمعیت حاضر در این مراسم باید دو نکته را در نظر گرفت؛ یکی گنجایش مجموعه و دیگری نرخ اضافه‌شدن و کم شدن جمعیت. 

ما تصویری ندیده‌ایم که تمام جمعیت را در لحظه‌ای که بیشترین تراکم را دارد به‌طور کامل نشان دهد. بنابراین نمی‌توانیم به‌قطع بگوییم چقدر جمعیت در این مراسم حضور داشته است. 

اما می‌توانیم با کمک نقشه و نرم‌افزارهایی که جمعیت را تخمین می‌زنند، به این بسنده‌ کنیم که کدام‌یک از ادعاها با واقعیت هم‌خوانی ندارد.

تخمین گنجایش فضا

محوطه روبه‌روی شهرداری لس آنجلس که جایگاه سخنرانی در آن برقرار بوده در امتداد پارکی قرار دارد که روبه‌روی ساختمان شهرداری است. کل مساحت این محوطه کمتر از ۸۰هزار مترمربع است (با کم کردن مساحت حوض آب و درختان و …).

اما تراکم جمعیت در همه‌جای آن محوطه یکسان نیست. در طول مراسم نیز در نقاط مختلف این‌پارک کانون‌های تجمعی برقرار شده‌است. فکت‌نامه پیش از این در گزارشی درباره جمعیت حاضر در مراسم تشییع جنازه قاسم سلیمانی، درباره تراکم جمعیت در چنین تجمعاتی را بررسی کرده کرده بود.

بر اساس تصاویر لس‌آنجلس تایمز در زمان سخنرانی، در جلوی استیج اصلی که بیش از ۱۰ هزار متر مربع مساحت دارد می‌توان تخمین ۱ تا ۲ نفر در هر متر مربع را در بخش‌های مختلف این محوطه، منطقی دانست.

این ویدیو از ایران اینترنشنال، تصویر هوایی همین قسمت را نشان می‌دهد. ما نمی‌دانیم این ویدیو در چه زمانی از برنامه ضبط شده اما می‌توان جمعیتی بین ۱۰ تا ۲۰ هزار نفر در لحظه ضبط این تصویر را در این تصاویر تخمین زد.

به‌این ترتیب حداکثر حدود ۲۰هزار نفر در جلوی ساختمان شهرداری جمع شده‌اند. این مجموعه به‌تنهایی تقریبا یک پنجم کل اطراف پارک روبه‌روی ساختمان شهرداری است. اما جمعیت در بقیه نقاط اصلا این اندازه نیست.

همچنین ویدیویی در اینستاگرام منتشر شده که جمعیتی را در حال حرکت در خیابانی در ضلع جنوب غربی شهرداری نشان می‌دهد. 

در این ویدیو، اول و آخر یک دسته جمعیت نشان داده می‌شود. گروهی که در خیابان اصلی شمالی، از تقاطع خیابان سوم تا تقاطع خیابان اول قرار گرفته‌اند را می‌توان حدود ۸هزار نفر (۲ نفر در هر متر مربع) تخمین زد.

پلیس در این باره چه می‌گوید؟

ما تا زمان انتشار این گزارش، در سایت و شبکه‌های اجتماعی پلیس لس‌آنجلس، اطلاعیه یا توضیحی در این باره ندیده‌ایم. همچنین ایمیل یا سندی نیز منتشر نشده که بتوان به آن استناد کرد. ما در ایمیلی از پلیس لس‌آنجلس خواسته‌ایم عددهایی که نقل از آنها منتشر شده را بررسی کنند و تا کنون پاسخی از سمت آنها دریافت نکرده‌ایم.

اگر در روزهای آينده بیانه‌ای رسمی منتشر شود، آن را به گزارش اضافه می‌کنیم و درباره آن اطلاع‌رسانی خواهیم کرد.

ضمن اینکه ممکن است در روزهای آینده تصاویر، ویدیوها یا گزارش‌هایی منتشر شود که بتوانیم با استناد به آنها، تخمین دقیق‌تری اعلام کنیم.

بنابراین ادعای سه‌هزار نفر یا مشابه آن و ادعای ۱۸۰ هزار نفر هم نادرست است.

از طرفی بر اساس عکس‌ها و ویدئوهایی که بررسی کرده‌ایم، نمی‌توانیم با قطعیت، آمارهایی شبیه به جمعیت ۸۰ هزار نفری را تایید کنیم. حضور جمعیت ۸۰ یا ۱۰۰ هزار نفری تنها در صورتی درست است که بپذیریم ۱۰ برابر جمعیتی که در محوطه روبروی جایگاه هستند، در خیابان‌های اطراف حضور داشته‌اند؛ در حالی که فیلم‌ها و عکس‌های موجود از اطراف جایگاه چنین چیزی را نشان نمی‌دهد. این در حالی است که جمعیت حتی روبروی سن هم فشرده نیستند. به همین دلیل، ادعای حضور ۱۰۰ هزار نفر (طبق گفته برخی رسانه‌های به نقل از پلیس)، اغراق‌آمیز به نظر می‌رسد.

آنچه می‌توانیم بر اساس ویدئوها و عکس‌هایی که تا کنون دیده‌ایم اعلام کنیم این است که به نظر می‌رسد با فرض تراکم دو نفر در هر متر مربع، جمعیتی در حدود ۲۰ هزار نفر در این تجمع حضور داشته‌اند.