ادعای نادرست شبکه‌های اجتماعی درباره مصاحبه فرماندار خوی و بودجه زلزله

روز سه‌شنبه ۱۱ بهمن یک فوتوتیتر درباره زلزله خوی در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد؛ عکسی از فرماندار خوی با این توضیح:

«ذبیح‌الله کاظمی فرماندار خوی: بودجه‌ی ۱۴۰۱ برای امداد زلزله‌زدگان، قبلا صرف نوسازی عتبات عالیات شده است. در زلزله‌های بعدی قطعاً جبران خواهیم کرد.»

به نظر می‌رسد کانال تلگرامی «محمد مهدوی‌فر» نخستین یا یکی از اولین منتشرکنندگان این خبر باشد. محمد مهدوی‌فر در صفحه اینستاگرامش خود را تخریب‌چی و غواص جنگ معرفی کرده است. او یکی از اعضای بیانیه ۱۴ است؛ نامه‌ای که در آستانه انتخابات سال ۱۳۹۸ منتشر شد و یکی از اصلی‌ترین خواسته‌هایش، استعفای رهبر جمهوری اسلامی از قدرت بود. بر اساس گزارش کمپین دفاع از زندانیان سیاسی و مدنی، او برای امضای این نامه به ۹ سال زندان محکوم شد.

کمی بعدتر نیز حساب کاربری «چرک‌نویس‌مدیا» همین عکس و خبر را توییت کرد و پس از آن بود که صدها نفر در توییتر و اینستاگرام، این خبر را منتشر کردند.

به جز شبکه‌های اجتماعی، برخی رسانه‌ها نیز این نقل قول را بازتاب دادند.

مثلا صدای آمریکا روز سه‌شنبه ۱۱ بهمن ۱۴۰۱ در یکی از برنامه‌های خود که به نوشته‌های پرمخاطب شبکه‌های اجتماعی می‌پردازد، به موضوع زلزله در خوی و مشکلاتی که مردم این شهر با آن روبرو هستند پرداخت.

رزیتا ایراندوست، مجری برنامه در قسمتی از صحبت‌های خود گفت: «صحبت فرماندار خوی، ذبیح‌الله کاظمی، که گفته بودجه ۱۴۰۱ برای امداد زلزله‌زدگان، قبلا صرف نوسازی عتبات عالیات شده، خیلی‌ها را عصبانی کرده. او در ادامه گفته در زلزله بعدی قطعا جبران خواهیم کرد.»

منبع این مصاحبه کجاست؟

مشخص نیست این حساب‌های کاربری و رسانه‌ها، بر اساس چه منبعی این مطلب را منتشر کرده‌اند. ضمن اینکه تا جایی که ما جستجو کردیم، مصاحبه‌ای که فرماندار خوی که در آن گفته باشد بودجه خوی صرف عتبات عالیات شده، در رسانه‌ها منتشر نشده است. البته یک گفت‌وگوی ویدئویی از فرماندار خوی وجود دارد که در زمان رخ دادن زلزله ضبط شده و او نیز در حال صحبت درباره موکب‌های اربعین است اما در این ویدئو چنین ادعایی مطرح نمی‌شود.

ماجرای ویدئوی مصاحبه چیست؟

بر اساس ویدئویی که در برخی از رسانه‌ها از جمله فارس‌نیوز منتشر شده، ذبیح‌الله کاظمی، فرماندار خوی در حال مصاحبه‌ای است که ناگهان زلزله رخ می‌دهد. البته مشخص نیست که این مصاحبه دقیقا در چه زمانی ضبط شده اما بر اساس آنچه دیده می‌شود، به نظر می‌رسد شاهد یکی از پس‌لرزه‌های مربوط به زلزله هستیم. آقای کاظمی در این مصاحبه می‌گوید:

«در برنامه داشتیم که ۱۰ روز غذای گرم بدهیم. ۱۰ روز غذای گرم آماده کرده بودیم. در بین کمپ‌ها و خیلی از روستاها توزیع می‌کردیم. البته دو سه تا هم از موکب‌های شهرستان خوی موکبی در روستای وار موکبی در شهر ایواوغلی و عتبات عالیات اینها موکب‌هایی هستند که کمک می‌کنند.»

پس از آن، فرد مصاحبه‌کننده می‌گوید: «خب الان دوباره شاهد یک زلزله به بزرگی شش هفت ریشتر بودیم. امیدواریم برای همشهریانمان اتفاق خاصی نیفتاده باشد.»

اگر استناد شبکه‌های اجتماعی به این ویدئو باشد، در این ویدئو صحبت از کمک موکب‌های اربعین برای امدادرسانی به مردم شهرستان است و صحبتی از بودجه نوسازی عتبات عالیات نیست. دوباره یادآوری می‌کنیم که ما دقیقا نمی‌دانیم این ویدئو چه زمانی ضبط شده است.

خبری در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده که ادعا می‌کند فرماندار خوی گفته بودجه خوی صرف نوسازی عتبات عالیات (مقبره امامان شیعه در عراق) شده است. این خبر در برخی رسانه‌ها مانند صدای آمریکا نیز بازتاب داشته است.

مشخص نیست شبکه‌های اجتماعی بر اساس چه خبر یا مصاحبه‌ای این ادعا را مطرح کرده‌اند. ما نیز چنین مصاحبه‌ای را پیدا نکردیم.

به نظر می‌رسد کانال تلگرامی یک فعال سیاسی به نام «محمد مهدوی‌فر»، نخستین یا یکی از نخستین منتشرکنندگان این خبر باشد.

تنها احتمال، مربوط به یک مصاحبه ویدئویی از ذبیح‌الله کاظمی فرماندار خوی است که در حال توضیح دادن کمک‌رسانی از طریق موکب‌های اربعین در شهرها و روستاهاست. در همان زمان، زلزله‌ای رخ می‌دهد و مصاحبه پایان می‌گیرد. در این مصاحبه هیچ صحبتی از صرف بودجه زلزله برای نوسازی عتبات عالیات وجود ندارد.

فکت‌نامه به این ادعای شبکه‌های اجتماعی مبنی بر مصاحبه فرماندار خوی که در آن اعلام کرده بودجه زلزله صرف عتبات عالیات شده نشان «نادرست» می‌دهد.