ادعای نادرست اعلام «شکست پروژه آشوب‌ها» از سوی سنتکام به پنتاگون

عبدالله گنجی مدیر مسئول روزنامه همشهری وابسته به شهرداری تهران، روز ۲۶ مهر ۱۴۰۱ در توییتی مدعی شد: 

«سنتگام (سنتکام) شکست پروژه آشوب‌ها را به پنتاگون اعلام و به برآورد اشتباه خود از وضعیت ایران اعتراف کرده است». او در این پست توییتری نوشته:

«پایان شکست رسما اعلام شد. سنتگام به پنتاگون اعلام کرد برآورد ارائه شده از وضعیت ایران اشتباه بوده است به همین دلیل تلاش‌ها بی‌نتیجه ماند. ظاهرا بر اساس همین برآورد ٣۶ کشور متقاعد شده بودند که از آشوب حمایت کنند. تحریم‌های سمبلیک اروپا نیز واکنش عصبانی به ناکامی است.»

آیا سندی از اعتراف سنتکام به پنتاگون در خصوص اشتباه بودن ارزیابی آنها از وضعیت ایران وجود دارد؟ آیا سنتکام چنین اعترافی کرده است؟ مبنای این ادعا چیست؟ در این گزارش به این پرسش‌ها پاسخ می‌دهیم. 

سنتکام و ماموریت‌اش چیست؟

براساس آنچه در وب سایت سنتکام آمده، سنتکام یکی از شش ستاد فرماندهی تعریف شده در ساختار وزارت دفاع آمریکاست. سنتکام در اول ژانویه ۱۹۸۳ ایجاد شد. حوزه فعالیت سنتکام (CENTCOM) منطقه خاورمیانه و آسیای مرکزی است.

در حال حاضر ایران اولین اولویت سنتکام در منطقه خاورمیانه است. مبارزه با گروه‌های تروریستی و بنیادگرا در خاورمیانه، دیگر اولویت سنتکام اعلام شده است. مقر فرماندهی سنتکام در مک دیل فلوریدای آمریکاست.

ژنرال مک کنزی، فرمانده پیشین سنتکام که در آوریل ۲۰۲۲ بازنشسته شد و از پست خود کنار رفت، روز ۱۷ مارس ۲۰۲۲ در جلسه کمیته دفاع مجلس نمایندگان آمریکا (کنگره)، که به منظور بررسی چالش‌های امنیتی آمریکا تشکیل شده بود، در خصوص چگونگی شکل‌گیری سنتکام می‌گوید:

«سنتکام حدود ۴۰ سال پیش برای مقابله با نفوذ مخرب حکومت انقلابی تهران و برای مقابله با قدرت بزرگی که به رغم محکومیت جهانی به افغانستان حمله کرده بود (روسیه)، تاسیس شد. تهدید ایران برای منافع آمریکا، امروز کمتر از تهدید آنها در ۴۰ سال پیش نیست، بلکه امروز ایران تهدیدی جدی‌تر و شدیدتر از همیشه برای منافع آمریکاست.»

آیا سندی از اعتراف سنتکام به پنتاگون در خصوص اشتباه بودن ارزیابی آنها از وضعیت ایران وجود دارد؟

ما به چنین سندی دسترسی پیدا نکردیم. براساس اطلاعات مندرج در وب سایت سنتکام، آخرین بیانیه رسمی سنتکام در خصوص ایران، اطلاع‌رسانی در خصوص حمله سپاه پاسداران به اربیل عراق در ۲۸ سپتامبر ۲۰۲۲ است. در این بیانیه آمده:

«بر اثر حمله سپاه به کردستان عراق، هیچ نیروی آمریکایی و هیچ یک از تجهیزات آمریکایی در عراق آسیبی ندیده است. سنتکام در جریان این حمله یک پهپاد ایرانی را ساقط کرده است».

در صفحه توییتر سنتکام نیز اخیرا خبری در خصوص ایران منتشر نشده است.

آخرین باری که فرمانده سنتکام در خصوص ایران در یک نشست علنی صحبت کرده و متن آن در وب سایت سنتکام وجود دارد، به جلسه روز ۲۵ اسفند ۱۴۰۰ در جلسه کمیته دفاع مجلس نمایندگان آمریکا که به منظور بررسی چالش‌های امنیتی آمریکا تشکیل شده بود، باز می‌گردد.

در این جلسه،‌ ایران به عنوان مهمترین تهدید آمریکا و شرکا در منطقه خاورمیانه معرفی می‌شود و بحث‌های طولانی بین نمایندگان کنگره آمریکا و فرمانده سنتکام در خصوص تداوم مذاکرات هسته‌ای و رسیدن به توافق انجام می‌شود.

در این جلسه ژنرال مک کنزی از توافق هسته‌ای دفاع می‌کند و با تاکید بر اینکه برنامه موشکی ایران تهدید بزرگی علیه متحدان آمریکا در منطقه است، ولی اصرار دارد که رسیدن به توافق هسته‌ای ضروری است چرا‌که پیش از هر اقدامی، اول باید مانع هسته‌ای شدن ایران شد.

ما در وب سایت و شبکه‌های اجتماعی سنتکام، سند یا اظهار نظری در تایید ادعای آقای گنجی مدیر مسئول روزنامه همشهری پیدا نکردیم. او نیز منبعی ارائه نداده‌است.

تلاش‌های ما برای جستجو در منابع علنی برای پیدا کردن ردی از ادعای آقای گنجی در مکاتبات یا اظهارات مقام‌های سنتکام،‌ پنتاگون، وزارت دفاع آمریکا و یا نشست‌های برگزار شده در کنگره آمریکا به جایی نرسید.

تنها مطلبی که یافتیم گزارش Damien McElroy بود که در تاریخ ۶ اکتبر ۲۰۲۲ به طرح دیدگاههای ژنرال مک کنزی فرمانده پیشین سنتکام پرداخته که به غرب توصیه کرده بود که حمایت علنی از اعتراضات مردمی در ایران، نتیجه معکوس دارد و حکومت را در سرکوب معترضان جری‌تر می‌کند.

ژنرال مک کنزی در میزگردی در London's Policy Exchange گفته: 

«حمایت غرب از اعتراضات در ایران، به حکومت ایران بهانه‌ای می‌دهد برای سرکوب گسترده‌تر. او به کشورهای غربی توصیه کرده که با چشمان باز مراقب آنچه در ایران می‌افتد باشند و بدانند که اولویت اول حکومت ایران حفظ رژیم است.

جستجوهای فکت‌نامه برای یافتن اظهار نظر یا سندی از ژنرال Michael E. Kurilla فرمانده جدید سنتکام در خصوص حوادث اخیر ایران، نتیجه‌ای در بر نداشت.

آیا ردی از ادعای آقای گنجی مبنی بر اعلام سنتکام به پنتاگون برای شکست اعتراضات در ایران وجود دارد؟

همین ادعا را روزنامه جوان به قلم مریم زاهدی و به نقل از منابع اطلاعاتی اعلام کرده است. او در این گزارش که روز ۲۶ مهر ۱۴۰۱ با عنوان «آشوب افشا و ابطال در میان آشوبگران!» منتشر شده نوشته:

«خارجی‌ها هم به بی‌پایه بودن اغتشاشات و اتمام آن صحه گذاشته‌اند. سنتکام (ستاد فرماندهی مرکزی ایالات متحده آمریکا) به پنتاگون اعلام کرده‌ که برآورد‌های ارائه شده از ایران اشتباه بوده و اغتشاشات بدون نتیجه رها شده‌است». 

البته روشن نیست منبع اطلاعاتی روزنامه جوان همین آقای عبدالله گنجی است که پیش از این مدیریت روزنامه جوان را عهده‌دار بوده یا اینکه منبع هر دو یک دستگاه اطلاعاتی بوده است.

احتمال اینکه این ادعا در بولتن‌های دستگاه‌های اطلاعاتی ایران منتشر شده باشد، وجود دارد. آنچه روشن است اینکه نه آقای گنجی و نه روزنامه جوان هیچ کدام منبع ادعای خود را اعلام نکرده و هیچ فکتی هم ارائه نکرده‌اند.

عبدالله گنجی مدیر مسئول روزنامه همشهری وابسته به شهرداری تهران، مدعی است: «سنتگام (سنتکام) شکست پروژه آشوب‌ها را به پنتاگون اعلام و به برآورد اشتباه خود از وضعیت ایران اعتراف کرده است».

فکت‌نامه تحقیقات مفصلی برای یافتن اسناد این ادعا انجام داد. نه در وب سایت و شبکه‌های اجتماعی سنتکام و نه در رسانه‌های آمریکایی و گزارش‌های کمیته‌های تخصصی کنگره و وزارت دفاع آمریکا هیچ سند یا اظهار نظری از مقام های سنتکام در خصوص حوادث اخیر ایران پیدا نشد.

تنها اظهار نظر موجود، اظهارات ژنرال مک کنزی فرمانده پیشین سنتکام در میزگردی در London's Policy Exchange بود که به کشورهای غربی توصیه کرده بود که حمایت علنی از اعتراضات در ایران، بهانه‌ای به حکومت ایران برای سرکوب گسترده‌تر اعتراضات می‌دهد و خواستار پرهیز از حمایت علنی غرب از اعتراضات شده بود.

مشابه ادعای آقای گنجی را روزنامه جوان به نقل از منابع اطلاعاتی منتشر کرده، احتمال دارد که این ادعا در بولتن‌های خبری دستگاههای اطلاعاتی ایران منتشر شده باشد ولی کسی برای این ادعا سندی ارائه نکرده است.

بنابراین فکت‌نامه به ادعای عبدالله گنجی مبنی بر اینکه: «سنتگام (سنتکام) شکست پروژه آشوب‌ها را به پنتاگون اعلام و به برآورد اشتباه خود از وضعیت ایران اعتراف کرده است» نشان نادرست می‌دهد.