ویدیوی «شلیک کشتی چینی به ماهیگیران ایرانی»، ارتباطی به چین و ایران ندارد!

واکنش‌های رسانه‌ای به خبر قرارداد ۲۵ ساله ایران با چین، هنوز ادامه دارد؛ قراردادی که در فکت‌نامه به آن پرداختیم و توضیح دادیم چه واقعیت‌هایی درباره آن وجود دارد. این فضا زمینه را برای فعالیت مخالفان و موافقان دو‌آتشه چین فراهم کرده و در چنین شرایطی است که امکان پخش اطلاعات نادرست نیز در آن بیشتر می‌شود؛ چه اطلاعاتی که عامدانه تولید می‌شود و چه آنهایی که افراد بی‌آنکه بدانند، به انتشارش کمک می‌کنند.
در این میان، ویدئوها و خبرهای متعددی نیز با مضمون فعالیت چینی‌ها در ایران منتشر می‌شود که یکی از آنها ویدئویی درباره شلیک به چهار نفر در دریاست. خبری که همراه با این ویدئو دست‌به‌دست می‌شود، ادعا می‌کند که ماهیگیران چینی گروهی از ماهیگیران ایرانی را در دریا به گلوله می‌بندند.

این ویدئو به صورت اتفاقی در یک تلفن که در یک تاکسی در شهر سووا پایتخت کشور فیجی (در اقیانوس آرام) جا مانده بوده، پیدا شده است.

اما در این ویدئو چه اتفاقی می‌افتد؟ در ویدیو، شاهد تیراندازی افرادی ناشناس از روی یک کشتی ماهیگیری به دستکم چهار نفر در آب هستیم. در اطراف قربانیان تکه‌های چوب شناور که احتمالا متعلق به قایقی چوبی است دیده می‌شود. در انتهای ویدئو هم تعدادی از پرسنل کشتی با خنده از خود عکس سلفی می‌گیرند. 

این ویدئوی دلخراش که می‌توان به تازگی آن را درشبکه‌های اجتماعی دید، پیش از این هم در فضای فارسی و در سایت آپارات منتشر شده است؛ ویدئویی که تاریخ انتشار آن در آپارات سه سال پیش است و شخصی که آن را بارگذاری کرده ادعا می‌کند چهار سال پیش از آن، یک کشتی چینی به ماهیگیران ایرانی شلیک کرده‌ و آنها را به قتل رسانده‌اند. اما سابقه انتشار این ویدئو در اینترنت، قدیمی‌تر است.

نخستین گزارش‌ها درباره‌ این ویدئو به اواخر مرداد سال ۲۰۱۴ باز می‌گردد. سایت ABC استرالیا خبر انتشار این ویدئو را اعلام کرد و در همان روزها بود که سایت‌های مختلف خبری مانند روزنامه‌ گاردین نیز گزارش‌هایی درباره‌ آن منتشر کردند. بنابراین پیش از آنکه به ویدئو بپردازیم، تاکید می‌کنیم این ویدئو که در روزهای اخیر بارها و بارها در شبکه‌های اجتماعی فارسی منتشر شده، دست‌کم متعلق به سال ۲۰۱۳ (۱۳۹۲) است و به اتفاقات روزهای اخیر ارتباطی ندارد.

اطلاعات رسمی‌ای که درباره این ویدئو وجود دارد، مربوط به پلیس فیجی است. ماموران پلیس این کشور اعلام کردند این ویدئو نخستین بار در اواسط سال ۲۰۱۳ (۱۳۹۲) دیده شده و در سال ۲۰۱۴ (۱۳۹۴) در کشور فیجی، به شهرت رسیده است. پلیس فیجی مطمئن است این جنایت در آب‌های این کشور اتفاق نیافتاده است و تحقیقات برخی رسانه‌ها نشان می‌دهد احتمالا این فیلم در آب‌های اقیانوس هند گرفته شده باشد؛ هر چند هنوز هیچ کس نمی‌داند این اتفاق دقیقا کجا رخ داده است. حتی در گزارشی که یک سال بعد از شهرت این ویدئو یعنی در سال ۲۰۱۵ در نیویورک تایمز منتشر شد، هنوز به طور قطع مشخص نشده است که قربانیان و کسانی که شلیک کرده‌اند، چه کسانی هستند.

در گزارش نیویورک تایمز به این موضوع اشاره شده که قایق احتمالا مربوط به ماهیگیران تایوانی است اما مسئولان امور ماهیگیری این کشور نیز سرنخی از قربانیان ندارند. آنها معتقدند که ممکن است این اتفاق، بخشی از یک حمله دزدان دریایی باشد.

این پرونده با اینکه توسط پلیس فیجی مختومه اعلام شده اما هنوز عاملان و قربانیان این جنایت مشخص نشده‌اند و هنوز به عنوان یکی از پرونده‌های حل‌نشده باقی مانده است. با این همه، می‌توان با اطمینان گفت که آنچه در ویدیو دیده می‌شود نه ارتباطی به چین دارد و نه ماهیگیران ایرانی. در واقع هیچ کدام از شواهد موجود، آنچه را که در شبکه‌های اجتماعی ایرانی به این ویدیو نسبت داده می‌شود، تایید نمی‌کند. بنابراین می‌توانیم بگوییم ادعای شلیک کشتی چینی به ماهیگیران ایرانی در این ویدئو، بی اساس است و به این ادعا نشان نادرست می‌دهیم.