روحانی: آمریکا در قبال آزادی نزار زکا، هیچ زندانی ایرانی‌ای را آزاد نکرد.

حسن روحانی رئیس جمهوری ایران روز پنج شنبه ۴ مهر ۹۸ پیش از ترک خاک آمریکا، در یک نشست مطبوعاتی در پاسخ به پرسشی در خصوص تبادل زندانیان میان ایران و آمریکا با بیان اینکه توپ در زمین آمریکاست مدعی شد که ایران در پی مذاکرات خود با آمریکا در خصوص آزادی زندانیان طرفین، یک شهروند آمریکایی-لبنانی را آزاد کرد ولی آمریکایی ها به جای اینکه به وعده شان عمل کرده و چند ایرانی را آزاد کنند فقط به تشکر اکتفا کردند.

 حسن روحانی گفته است: «شما می‌دانید که به دفعات با مقامات آمریکایی در گذشته برای آزادی زندانیان در دو طرف حرف زدیم و مذاکره کردیم و گاهی هم موفق بودیم. در دولت آقای ترامپ هم یکی دو بار این بحث انجام شد که ما راجع به زندانیان با هم حرف بزنیم. یک بار هم یک زندانی دو تابعیتی که تابعیت آمریکا و لبنان را داشت از سوی ایران آزاد شد و به جای اینکه آمریکایی‌ها به وعده‌شان در مورد اقدام متقابل عمل کرده و چند نفر ایرانی را آزاد کنند، فقط به تشکر از ایران اکتفا کردند، ما همیشه آمادگی داشتیم و باز هم آمادگی داریم اما توپ در زمین آمریکاست.»

 

حسن روحانی از آزادی کدام زندانی سخن می‌گوید؟

زندانی «دو تابعیتی آمریکایی-لبنانی» که حسن روحانی از او یاد می کند، نزار زکا است که روز 

۲۱ خرداد ۹۸ از ایران آزاد شد و مستقیم به بیروت رفت. نزار زکا تابعیت لبنانی و اقامت دائم (گرین کارت) آمریکا دارد. او لبنانی است، نه لبنانی-آمریکایی. اتهام او جاسوسی برای دولت آمریکا بود. گفته می‌شود او با پادرمیانی میشل عون رئیس جمهور لبنان آزاد شده است.

 

آیا پس از آزادی نزار زکا، آمریکا هیچ ایرانی‌ای را آزاد نکرده است؟

روحانی مدعی است پس از آنکه ایران زندانی دو تابعیتی آمریکایی-لبنانی را آزاد کرد، آمریکایی‌ها به جای عمل به وعده تنها از ایران تشکر کردند و هیچ زندانی ایرانی‌ای را آزاد نکردند. بررسی‌های فکت‌نامه نشان می‌دهد که در هنگام آزادی نزار زکا هیچ ایرانی‌ای از زندان‌های آمریکا در ازای این اقدام ایران آزاد نشده است، اما روشن نیست که آیا واقعا توافقی بین ایران و آمریکا در خصوص مبادله زندانیان که به آزادی نزار زکا منجر شده، وجود داشته یا نه. چراکه نزار زکا شهروند آمریکا نبوده بلکه شهروند کشور لبنان بوده که اقامت دائم آمریکا داشته و با پادرمیانی میشل عون رئیس جمهور لنبان آزاد شده است. هنوز مقام‌های آمریکایی به ادعای امروز حسن روحانی پاسخ نداده‌اند.

اما ساعتی پیش از کنفرانس مطبوعاتی حسن روحانی، دولت آمریکا «نگار قدس کنی» که به اتهام انتقال فناوری‌های مربوط به پهنای باند بی‌سیم به ایران و نقض تحریم‌های آمریکا توسط دولت استرالیا بازداشت و برای تکمیل تحقیقات به آمریکا تحویل داده شده بود را آزاد کرد. ایران پیش از این بارها خواستار آزادی نگار قدس کنی شده بود ولی این اتفاق زمانی رخ داد که ۲۷ ماه محکومیت زندان این زندانی ایرانی تمام شده بود.

یک دادگاه فدرال در ایالت مینه‌سوتای آمریکا، نگار قدس کنی را به ۲۷ ماه زندان محکوم کرده بود. بنابراین او با اتمام دوران محکومیت‌اش (از زمان بازداشت در استرالیا) از زندان آزاد و از آمریکا اخراج شد. از این رو آزادی نگار قدس کنی نمی‌تواند در ارتباط با آزادی نزار زکا باشد.

گفته می‌شود جواد ظریف وزیر امور خارجه ایران پیشتر پیشنهاد آزادی نگار قدس کنی در برابر آزادی نازنین زاغری زندانی ایرانی-بریتانیایی که در ایران دستگیر شده را به جرمی هانت وزیر امور خارجه وقت بریتانیا کرده بود ولی از سوی بریتانیا غیرقابل قبول خوانده شد. بنابراین حتی بعید است آزادی نگار قدس کنی در ازای نازنین زاغری بوده باشد، مگر آنکه این خبر از سوی مقام‌های رسمی اعلام و طی ساعت‌ها یا روزهای آینده نازنین زاغری نیز آزاد گردد.

 

جمع‌بندی

فکت‌نامه با بررسی ادعای حسن روحانی مبنی بر «عدم وفای به عهد آمریکایی ها در ماجرای آزادی شهروند آمریکایی-لبنانی و آزاد نکردن هیچ زندانی ایرانی» به این نتایج دست یافت:

۱- پس از آزادی نزار زکا شهروند لبنانی زندانی در ایران (که آقای روحانی او را به اشتباه شهروند لبنانی-آمریکایی معرفی کرد)، دولت آمریکا هیچ ایرانی‌ای را آزاد نکرده است.

۲- درست چند ساعت پیش از نشست مطبوعاتی حسن روحانی، رسانه‌ها از آزادی نگار قدس کنی از زندان و اخراج از آمریکا خبر داده بودند ولی هیچ نشانه‌ای دال بر وجود رابطه میان آزادی او با آزادی نزار زکا وجود ندارد.

۳- مقام‌های آمریکایی هنوز نسبت به ادعای حسن روحانی واکنشی نشان نداده‌اند پس هنوز روشن نیست که آیا آزادی نزار زکا در پی توافقی با دولت آمریکا مبنی بر معاوضه زندانیان طرفین بوده یا نه.

۴- نزار زکا برخلاف ادعای حسن روحانی، شهروندی آمریکا نداشته بلکه دارای کارت اقامت دائم آمریکا بوده و شهروند لبنان بوده است.

 

پس این ادعای حسن روحانی مبنی بر آزاد نشدن هیچ ایرانی در ازای آزادی نزار زکا «درست» است ولی در خصوص اینکه آیا واقعا آزادی نزار زکا در ازای توافقی میان ایران و آمریکا و در راستای مبادله زندانیان بوده، سندی در اختیار ندارد.