از آمریکا تا چین؛ درباره واکسن کرونا چه می‌دانیم و چه نمی‌دانیم؟
ماه‌ها پس از اعلام همه‌گیری جهانی کرونا از سوی سازمان بهداشت جهانی، خبرهایی از مراحل پایانی آزمایش واکسن کرونا به گوش می‌رسد که امیدوارکننده است. خبرها از چین تا آمریکا درباره واکسنی است که قرار است به کرونا پایان دهد. این خبر نیاز به بررسی‌های دقیق دارد و لازم است به برخی از سوالات درباره آن پاسخ دهیم. برخی از این سوالات را مرور می‌کنیم.
درباره واکسن آمریکایی کرونا چه می‌دانیم؟
کمپانی داروسازی فایزر روز دوشنبه اعلام کرد «تحلیل‌های اولیه» نشان می‌دهد واکسنی که این کمپانی بر روی آن تحقیق و آزمایش می‌کند، در مرحله «آزمایشی» توانسته بیش از ۹۰ درصد موثر باشد. این کمپانی می‌گوید چنین درصدی، بالاتر از انتظاری است که آنها داشته‌اند.
واکسن چه زمانی در آمریکا استفاده می‌شود؟
دکتر آنتونی فاوچی رئیس مؤسسه ملی آلرژی و بیماری‌های عفونی آمریکا اعلام کرد این کشور می‌تواند در ماه دسامبر امسال، تعدادی از این واکسن‌ها را به آمریکایی‌ها تزریق کند.
واکسن چگونه عمل می‌کند؟
با ایجاد ایمنی در بدن. این واکسن از فناوری جدیدی به نام RNA یا mRNA استفاده می‌کند که تا کنون هرگز در واکسن دیگری تایید نشده است. این واکسن در بدن افرادی که آن را دریافت می‌کنند، واکنش ایمنی ایجاد می‌کند.
آیا واکسن کرونا امن است؟
قاعدتا واکسن کرونا بعد از تایید نهایی نهادهای معتبر علمی امن و قابل اطمینان است، اما در مورد واکسن‌هایی که در حال حاضر درباره آنها صحبت می‌شود، پاسخ قطعی این سوال هنوز معلوم نیست.
آلبرتو بورلا، مدیرعامل فایزر، شرکت سازنده واکسن، می‌گوید نتایج اولیه نشان می‌دهد نگرانی درباره ایمنی این واکسن وجود ندارد اما برای اطمینان، لازم است افرادی که آن را دریافت کرده‌اند، زمان بیشتری تحت نظارت و مطالعه باشند.
وضعیت تولید این واکسن چگونه است؟
کمپانی فایزر پیش‌بینی می‌کند بتواند تا پایان امسال ۵۰ میلیون دوز از این واکسن را در سطح جهان تولید کند. این تعداد در سال آینده میلادی، ۱/۳ میلیارد دوز خواهد بود. البته فایرز می‌گوید هنوز معلوم نیست که این واکسن باید به صورت فصلی استفاده شود یا یک واکسن سالانه است. فایزر می‌گوید یکی از چالش‌های پیش رو در مسیر واکسیناسیون این است که این واکسن باید در دمایی بسیار پایین یعنی حدود منفی ۷۰ درجه سانتی‌گراد نگه‌داری شود.
آیا واکسن باعث می‌شود کرونا به زودی ریشه‌کن شود؟
خیر. حتی اگر به اثربخشی این واکسن در شرایط عادی نیز امیدوار باشیم، نمی‌توان گفت واکسن کرونا می‌تواند به سرعت این بیماری را ریشه‌کن کند. واکنش کارشناسان به این واکسن، امیدوارکننده است اما آنها در عین حال هشدار می‌دهند که این خبر نباید باعث شود مردم، مواردی را که رعایت می‌کرده‌اند کنار بگذارند. دکتر باب واچر، رئیس دپارتمان پزشکی دانشگاه کالیفرنیا در توییتر خود اعلام کرد مردم باید توجه کنند ورود واکسن در ایالات متحده، به معنای عادی‌شدن وضعیت زندگی ، مدرسه و اقتصاد نیست و شرایط ایالات متحده تا تابستان سال آینده عادی نخواهد شد.
While being appropriately excited re: vaccine, it's worth remembering that it probably won't make a material difference in everybody's life/schools/economy until next summer. If so, that means the time from now to then is equal to the time from the 1st Covid cases in U.S. to now.
— Bob Wachter (@Bob_Wachter) November 9, 2020
درباره واکسن چینی چه می‌دانیم؟
واکسنی که شرکت چینی Sinovac تولید می‌کند، CoronaVac نام دارد؛ واکسنی که از اواسط سال ۲۰۲۰ وارد فاز سوم یا مرحله آزمایش بر روی تعداد زیادی از داوطلبان شده است. این واکسن در چند کشور دنیا، مرحله آزمایشی خود را طی می‌کند. برزیل یکی از اصلی‌ترین کشورهایی است که این واکسن در آن آزمایش می‌شود. کشورهای اندونزی، بنگلادش، فیلیپین، عربستان سعودی و ترکیه نیز توافق‌هایی را درباره انجام مراحل آزمایشی و همچنین استفاده از این واکسن با چین داشته‌اند. ضمن اینکه گزارش‌هایی منتشر شده که نشان می‌دهد این واکسن در چین نیز استفاده می‌شود. تایم گزارش می‌دهد که اشخاص در کشور چین می‌توانند در نوبت استفاده از این واکسن قرار بگیرند.
برزیل یکی از کشورهایی است که مراحل آزمایشی واکسن چینی در آن آغاز شد. ۱۹ اکتبر امسال (۲۸ مهر ۱۳۹۹) اعلام شد نتایج اولیه آزمایش در برزیل نشان می‌دهد این واکسن خطری برای افراد ندارد. برزیل نیز شش میلیون واحد از این واکسن را وارد کرد. آنها همچنین مواد خام برای تولید ۴۰ میلیون وارد از این واکسن را نیز وارد کردند. اما در تاریخ ۱۰ نوامبر، برزیل رسما آزمایش این واکسن را متوقف کرد. این تصمیم پس از آن گرفته شد که یک نفر از داوطلبان، جان خود را از دست داد. هر چند دلیل این مرگ هنوز مشخص نیست اما برزیل برای بررسی و مطالعه بیشتر، فعلا استفاده از این واکسن را متوقف کرده است.
جمع‌بندی
آزمایش‌های اولیه نشان می‌دهد دو واکسن آمریکایی و چینی کرونا، به تولید نهایی نزدیک‌تر شده‌اند. هنوز نمی‌توان با قطعیت گفت که این واکسن‌ها در شرایط واقعی، چه تاثیری دارند. هر دو واکسن در مراحل نهایی بررسی قرار دارند. اما پیش‌بینی شده واکسن آمریکایی که قرار است شرکت آمریکایی فایزر آن را تولید کند، تا پایان سال جاری میلادی در آمریکا به نتیجه نهایی برسد.
مراحل آزمایش نهایی واکسن دیگری نیز در چین در جریان است. واکسن چینی در حال حاضر در چین، برزیل، اندونزی، بنگلادش، فیلیپین، عربستان سعودی و ترکیه به صورت محدود و در اختیار افرادی که تمایل داشته باشند، گذاشته می‌شود. چند هفته پیش برزیل اعلام کرد به دلیل مرگ یک نفر از داوطلبان، فعلا مرحله آزمایشی این واکسن را موقتا متوقف کرده و پس از بررسی‌های بیشتر، درباره ادامه آن، تصمیم خواهد گرفت.
در حال حاضر هیچ واکسنی به صورت نهایی در جهان تایید نشده است و توصیه سازمان بهداشت جهانی، همچنان شستن دست‌ها، رعایت فاصله اجتماعی و استفاده از ماسک در فضاهای عمومی است. کارشناسان نیز می‌گویند حتی در صورت نهایی شدن واکسیناسیون، مدتی طول خواهد کشید تا شرایط به حالت عادی باز گردد.