شبکه‌های اجتماعی
تلگرام، توییتر، اینستاگرام، فیسبوک،...
تمساحی که به آهوی باردار رحم میکند!
شاخ‌دار
ویدیوی تمساحی به آهوی باردار ترحم میکند؟
«تمساح پس از چند ثانیه دهانش را باز میکند و آهویی که یک پایش زیر آرواره قدرتمند تمساح قرار دارد، به سرعت پایش را بیرون می‌کشد و فرار میکند. تمساح هم راهش را کج میکند و به سمت رودخانه می‌رود.» این ویدئو در سال‌های اخیر بارها در شبکه‌های اجتماعی مختلف با عناوینی شبیه ترحم تمساح بر آهوی باردار، به اشتراک گذاشته شده‌است. اغلب این ویدئو در شبکه‌های مجازی با جملاتی پندآموز برای انسان‌ها همراه است که به دل‌رحمی و اخلاق‌مداری حیوانات اشاره می‌کنند و از انسان‌ها می‌خواهد مهربانی و مدارا را از این تمساح یاد بگیرند.
گوهر خیراندیش بازیگر باسابقه سینما و تلویزیون یکی از افرادی است که اخیرا این ویدئو را در اینستاگرامش به اشتراک گذاشته است. او در توضیح این ویدئو نوشته است: «ببینید این تمساح چگونه بر آهوی باردار رحم میکند و او را رها می‌سازد. کاش آدم‌ها هم به این دل‌رحمی بودند و راضی به مرگ هیچ انسانی نبودند.»
/?utm_medium=copy_link
ویدیوی تمساح مهربان اولین بار کجا منتشر شده‌است؟
گوهر خیراندیش که این ویدئو را هفته گذشته در صفحه اینستاگرامش به اشتراک گذاشته به فکت‌نامه می‌گوید: «دوستانم که از علاقه من به محیط‌زیست و حیات‌وحش اطلاع دارند این ویدیوها را برای من می‌فرستند. این ویدیو هم همراه با این توضیح که تمساح به آهوی باردار رحم میکند یکی از دوستان در واتس‌اپ برایم فرستاد و من هم در صفحه اینستاگرامم به اشتراک گذاشتم.»
پیش از این نیز این ویدیو بارها در پلتفرم‌های مختلف شبکه‌های اجتماعی با عناوینی شبیه آنچه گوهر خیراندیش از آن استفاده کرده، به اشتراک گذاشته شده‌بود. اگر در گوگل دو عبارت تمساح و آهوی باردار و یا به انگلیسی crocodile and pregnant deer را جستجو کنید، این ویدیو را در ده‌ها صفحه می‌بینید. این ویدیو با توضیحات با مضمون مهربانی و دل‌رحمی حیوانات از سال ۲۰۱۹ تاکنون بارها در شبکه‌های اجتماعی فارسی، انگلیسی و عربی به اشتراک گذاشته شده‌است.
قدیمی‌ترین ردی که از این ویدیو در فضای مجازی دیده می‌شود به چهار سال پیش برمی‌گردد. رسانه بریتانیایی دیلی‌میل این ویدیو کوتاه را در ۱۵ نوامبر سال ۲۰۱۷ (۲۴ آبان ۱۳۹۶) با این عنوان منتشر کرده است: «آهوی خوش‌شانس مرگ را فریب می‌دهد زیرا کروکودیل به شکل غیرقابل توضیحی، پس از ربودن او از کنار رودخانه از میان آرواره‌های بزرگ خود رها میکند.». در کنار این ویدیو، دیلی‌میل با فردی که این فیلم را گرفته هم گفت‌وگو کرده‌است. مشخص نیست این ویدئو پیشتر هم در جای دیگری منتشر شده یا نه. اما طبق نوشته دیلی میل این ویدئو ۱۲ سپتامبر ۲۰۱۷ در نزدیکی رودخانه‌ای در پارک ملی اتوشا در نامیبیای آفریقا فیلمبرداری شده‌است.
آیا واقعا تمساح عطوفت به خرج داده و به خاطر بارداری آهو را رها کرده‌است؟
فردی که این فیلم را گرفته در گزارش دیلی میل کی گوید که یک دسته سگ وحشی، آهو را تا رودخانه تعقیب می‌کردند. در کنار آب، کروکودیل، آهو را که به نفس‌زدن افتاده، شکار میکند. اما کروکودیل بیرون آب بوده و در خشکی نمی‌تواند فن خود را برای تکه‌تکه کردن آهو اجرا کند و سرانجام پس از مدتی آهو را رها کند.
طبق نوشته دیلی میل کروکودیل ۲۷ ثانیه پای آهو را در دهان خود نگه داشته است. این رسانه نوشته درحالی که گیر افتادن آهو در میان آرواره‌های کروکودیل به معنای پایان زندگی اوست اما این آهوی خوش‌شانس رها می‌شود.
آیا آهو باردار بوده است؟
در هیچ جای مطلبی که دیلی‌میل منتشر کرده، فیلم‌بردار واقعه، اشاره‌ای به این که آهو باردار بوده نکرده‌است. در گزارش دیلی‌میل هم چنین چیزی نوشته نشده‌است. برای روشن‌شدن بهتر این موضوع با مهدی نبیان، کارشناس حیات‌وحش در ایران گفت‌وگو کرده‌ایم:
در سال‌های اخیر ویدئوهایی از حیات وحش منتشر می‌شود که در توضیحاتش صفات انسانی به حیوانات نسبت داده می‌شود آیا می‌توان این صفات را به حیوانات و آنچه در حیات وحش می‌گذرد نسبت داد؟
به کلی انسان‌انگاری گونه‌های جانوری کار درستی نیست. ما نمی‌توانیم وقتی یک پرنده دارد با منقارش غذا را از روی زمین می‌خورد، بگوییم بیچاره این پرنده انگار دست‌هایش را از پشت بسته‌اند و باید با دهان غذا را بردارد و بخورد. یا وقتی یک مار روی زمین می‌خزد بگوییم بیچاره با چه بدبختی حرکت میکند این ها در واقع شکل‌های مختلف تکامل جانداران هستند. از طرف دیگر توسعه سیستم عصبی در حیوانات متفاوت است یعنی هر چقدر به سمت موجودات تکامل‌یافته‌تر پیش برویم سیستم عصبی هم تکامل بیشتری می‌یابد با این حال نمی‌توانیم صفات انسانی به حیوانات دهیم.
ما خیلی از حیوانات را داریم که عضوی از بدنشان را خودشان قطع می‌کنند. مثلا انواعی از خرچنگ‌ها هستند که اگر یکی از چنگک‌هایشان آسیب ببیند آن چنگک را با چنگک دیگرش قطع میکند. یا انواع زیادی از مارمولک‌ها دم‌بری دارند برای این که بتوانند خودشان را از دست شکارچیان نجات دهند. مقایسه این با یک انسانی که عضوی از بدنش قطع شده و درد و رنج زیادی را تحمل میکند اشتباه است چون اصلا این قطع عضو با اختیار آن موجود صورت گرفته‌است. بنابراین ما نمی‌توانیم خودمان را با حیوانات مقایسه کنیم و صفات انسانی را برای حیوانات قائل باشیم.
یعنی ما نمی‌توانیم صفاتی مثل دل‌رحمی، مهرمادری، عطوفت و … را به حیوانات نسبت دهیم؟
بسیاری از گونه‌های جانوری هم‌نوع خواری دارند و حتی فرزندان خودشان را هم می‌خورند. بسیاری از حیوانات اگر متوجه شوند که فرزندشان دچار نقص عضو است، ضعیف است یا نمی‌توانند برایش غذا تهیه کنند او را از بین می‌برند. مثلا من خودم یک ویدیویی را در مورد لک‌لک‌ها همرسانی کردم. لک‌لک‌ها وقتی سه تا جوجه دارند، جوجه سوم را معمولا از آشیانه پرتاب می‌کنند. در شهرستان خوی مردم دیده بودند یک جوجه لک‌لک از آشیانه بیرون افتاده جمع شده‌بودند و جرثقیل آورده‌بودند که او را به آشیانه برگردانند و این کار انجام شده‌بود. فردای آن روز دیده‌بودند این پرنده دوباره پایین افتاده‌است. این اتفاق یک امر طبیعی در حیات وحش است.
یا مثلا ویدیویی همرسانی شده‌بود با این پیام که یک گورخر نر برای وضع حمل به گورخر ماده کمک میکند. واقعیت ماجرا اما این است که نزدیک به ۳۰ تا ۴۰ درصد گورخرهایی که متولد می‌شوند توسط نرها کشته می‌شوند. این کار را می‌کنند که گورخر ماده بتواند دوباره جفت‌گیری کند و گورخر نر بتواند ژن خود را در گله منتشر کند. بنابراین ما چنین رفتارهایی را در طبیعت داریم که رفتارهای رایجی است اما این بخش‌های تاریک حیات وحش را کمتر دیده می‌شود.
در ویدئویی که بارها در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده یک تمساح شکارش را که یک آهو است رها میکند. در توضیح این ویدیو آمده که تمساح به آهوی باردار رحم میکند؟ آیا واقعا این‌طور است؟
به طور خاص درباره این موضوع که یک حیوان شکارچی، طعمه‌ای را بگیرد و متوجه شود که باردار است و به او رحم کند و رها کند به طور حتم وجود ندارد و در واقع جزو تصورات انسان‌انگارانه ماست. اتفاقا کار اصلی حیوانات شکارچی و نقش آن‌ها در اکوسیستم به این صورت است که حیوانات مریض، نوزادان تازه متولد شده، حیواناتی که کندتر هستند، مثل حیوانات باردار را برای شکار انتخاب می‌کنند چون انرژی کمتری برای این شکار صرف می‌کنند. این موضوع بسیار رایجی در حیات وحش است.
این که یک حیوان شکارچی طعمه خود را رها میکند می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد. ممکن است احساس خطر از سوی بقیه شکارچی‌ها کرده‌باشد. ممکن است احساس ناامنی به خاطر فاصله گرفتن از قلمرو خود داشته‌باشد. ممکن است احساس کند زورش به طعمه نمی‌رسد و یا ممکن است آسیب ببیند. حتی ممکن است دردی احساس کند مثلا دندان‌هایش در اثر شکارهای قبلی مشکل پیدا کرده‌باشند و در لحظه‌ای که طعمه را گرفته مشکلی برای فک و جمجه پیش بیاید که مجبور به رهاکردن طعمه شود. اما به‌طور کلی این موضوع که حیوان شکارچی متوجه شود که طعمه‌اش باردار است و به این دلیل او را رها کند به طور قطع رد می‌شود و جایگاهی در دنیای حیات وحش ندارد. گو این که در همین ویدئو خاص حیوانی که ادعا می‌شود باردار است، اصلا ماده نیست و اگر دقت کنید متوجه می‌شوید شاخ دارد. او یک ایمپالای نر است که شاخ‌های بزرگی هم دارد که به خوبی دیده می‌شود و جای شکی باقی نمی‌گذارد که حیوان نر قطعا باردار نمی‌شود.
جمع‌بندی
ویدیویی کوتاه از شکار یک آهوی ایمپالا توسط تمساح (کروکودیل) در شبکه‌های مجازی به اشتراک گذاشته شده که تمساح پس از چند ثانیه پای آهو را رها میکند و آهو از دست او می‌گریزد. این ویدیو با عناوینی چون رحم تمساح به آهوی باردار، تمساح آهوی باردار را رها کرد و عناوینی شبیه یه این بارها در شبکه‌های مجازی منتشر شده‌است.
وبسایت روزنامه دیلی میل بریتانیا اولین بار در سال ۲۰۱۷ این ویدیو را منتشر کرده و با فردی که این فیلم را در پارک ملی اتوشا در نامیبیای آفریقا گرفته مصاحبه کرده‌است. طبق توضیح این فرد، آهو پس از گریز از دست یک گله سگ وحشی در نزدیکی رودخانه گیر تمساح می‌افتد. تمساح پای او را در میان آرواره می‌گیرد اما از آنجایی که او از آب بیرون آمده بوده و در خشکی آهو را گرفته‌بوده نمی‌تواند فن خود را برای تکه تکه کردن آهو پیاده کند و او را رها میکند.
هیچ گزارش معتبری نیز درباره این که آهو باردار بوده و تمساح متوجه بارداری او شده، وجود ندارد. مهدی نبیان، کارشناس حیات وحش ایران که ویدیو را تماشا کرده می‌گوید شاخ‌های آهو کاملا در فیلم مشهود است که نشان می‌دهد این حیوان نر است و نمی‌توانسته باردار بوده باشد.
بنابراین فکت‌نامه به این ویدئو که با عناوینی مرتبط با عطوفت و مهربانی حیوانات منتشر در شبکه‌های اجتماعی منتشر می‌شود، نشان «شاخ‌دار» می‌دهد.
شاخ‌دار
گفته یا آمار، به قدری نادرست و مضحک است که حتی مرغ پخته هم به خنده می‌افتد!
درباره نشان‌های میرزاروش کار ما