آیا ممکن است ۴۰۰ میلیون پیامک «دعای سلامتی» برای رهبر ایران ارسال شده باشد؟

ابراهیم رئیسی روز ۱۶ آذر ۱۳۹۸ در مراسم روز دانشجو در دانشگاه تهران گفته است: 

«رهبری یک مریضی مختصری پیدا کردند، فقط ۴۰۰ میلیون و خرده‌ای پیامک برای ایشان آمد، جمعیت ایران مگر چقدر است. این ۴۰۰ میلیون چطور دل‌هایشان با رهبری است». 

اشاره ابراهیم رئیسی به عمل جراحی آیت‌الله خامنه‌ای است که پنج سال پیش در شهریور ۱۳۹۳، خبر آن به صورت عمومی منتشر شد. 

در آن هنگام سایت رهبر ایران سامانه‌ای را برای «عیادت مجازی» از آیت‌الله خامنه‌ای، راه‌اندازی کرده بود.  آن طور که در این صفحه نوشته شده حدود ۷۱۶ هزار و ۵۱۷ نفر از این صفحه بازدید کرده‌اند. حدود ۴۳ هزار پیام ارسال شده که از آن میان حدود ۳۷ هزار پیام منتشر شده است. یعنی حدود ۶ هزار پیام به دلایلی منتشر نشده است. 

تصویر برگرفته از صفحه «عیادت مجازی»‌ در سایت رسمی آیت‌الله خامنه‌ای. 

اگر منظور ابراهیم رئیسی پیام‌های ارسال شده به این سامانه است که اختلاف چشمگیر و قابل ملاحظه‌ای میان عدد ۴۰۰ میلیون با حدود ۴۰ هزار پیام وجود دارد. در واقع عدد اغراق‌شده ۱۰ هزار برابر بیشتر از آن چیزی است که در سایت رسمی آیت‌الله خامنه‌ای گفته شده. 

اما به طور قطع نمی‌توان گفت منظور رئیس قوه قضائیه این سامانه است. شاید منظور او پیام‌های کوتاهی است که با استفاده از تلفن‌های همراه ارسال شده‌اند. در این مورد باید ببینیم آیا اصلا چنین چیزی امکان دارد. 

برای این کار اول سعی کردیم سابقه این خبر را در گذشته پیدا کنیم. پنج سال پیش، در آبان ۱۳۹۳، محمد محمدی گلپایگانی، رئیس دفتر رهبر ایران ادعایی مشابه را مطرح کرده و به نقل از وزیر وقت ارتباطات (محمود واعظی) گفته است: 

«در هشت روز بستری ایشان، حدود ۴۰۰ میلیون پیام در سطح کشور برای ابراز نگرانی و دعا جهت سلامتی ایشان فرستاده شده»

اما آیا چنین چیزی ممکن است؟ 

روی کاغذ حتی ارسال ۴ میلیارد پیامک هم غیرممکن نیست. اما وقتی به معنی ۴۰۰ میلیون دقت کنیم متوجه می‌شویم که از چه عدد بزرگی صحبت می‌کنیم. 

بر اساس داده‌های آماری که در مرکز آمار ایران منتشر شده در سال ۱۳۹۳، ۷۰ میلیون و ۹۲۰ هزار و ۱۸۳ تلفن همراه در کشور وجود داشته است. عدد ۴۰۰ میلیون پیامک تنها در صورتی درست از آب در می‌آید که قبول کنیم در آن زمان از هر  تلفن همراه در کل ایران ۶ پیام حاوی «دعای سلامتی» برای آیت‌الله خامنه‌ای ارسال شده است. از نظر فیزیکی چنین چیزی غیرممکن نیست، اما چنین نسبتی به هیچ عنوان منطقی به نظر نمی‌رسد. اگر فرض کنیم ۱۰ درصد موبایل‌ها در این فرایند مشارکت داشته‌اند (که باز هم نسبت بزرگی است) باید از هر تلفن همراه ۶۰ پیامک به رهبر ایران ارسال شده باشد. 

اگرچه محمدی گلپایگانی به صراحت از واژه «سطح کشور» استفاده کرده، اما ممکن است برخی استدلال کنند که پیام‌ها نه فقط از ایران بلکه از سراسر دنیا برای رهبر ایران ارسال شده است.

بر اساس برآوردها در سال ۲۰۱۴ میلادی، حدود ۶ میلیارد و ۷۰۰ میلیون مشترک تلفن همراه در سراسر دنیا وجود داشته است. برای اینکه ۴۰۰ میلیون درست از آب در بیاید باید قبول کنیم که از هر ۱۷ تلفن همراه روی کره زمین، یک پیامک «دعای سلامتی» باید برای آیت‌الله خامنه‌ای ارسال شده باشد. 

گزارش رسمی و معتبری درباره سطح محبوبیت داخلی و خارجی آیت‌الله خامنه‌ای وجود ندارد، اما با هر مقیاسی تصور چنین محبوبیتی در حد ارسال یک پیام از هر ۱۷ تلفن همراه در کل دنیا، غیرمنطقی به نظر می‌رسد. 

جمع‌بندی

احتمالا نه ابراهیم‌ رئیسی و نه محمدی گلپایگانی، هنگام طرح این ادعا درکی از بزرگی عدد ۴۰۰ میلیون پیامک نداشته‌اند. بعید نیست عدد ۴۰ هزار یا حتی ۴۰۰ هزار را که نزدیک‌تر به آمارهایی است که در سایت رسمی آیت‌الله خامنه‌ای گفته شده، با ۴۰۰ میلیون اشتباه گرفته باشند. تصور اینکه از هر تلفن همراه داخلی ۶ پیامک «دعای سلامتی رهبر» ارسال شده باشد یا در مقیاس جهانی، از هر ۱۷ گوشی تلفن همراه یک پیام برای رهبر ایران فرستاده شده باشد، دور از ذهن و باورنکردنی است. 

با این وصف، ما به این ادعای ابراهیم‌ رئیسی که «در ایام مریضی رهبری مردم ۴۰۰ میلیون پیامک برای او فرستادند» نشان شاخ‌دار می‌دهیم.