آیا ایران جزو ۱۰ کشور «قوی در مبارزه با کرونا» است؟
دکتر بهرام عین‌اللهی وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، روز شنبه ۶ فروردین در دیدار نوروزی با هیئت رئیسه و اساتید دانشگاه علوم پزشکی ایران مدعی شد: «ایران جزو ۱۰ کشور قوی در مبارزه با کرونا است.»
او در این نشست با اشاره به موفقیت‌های ایران در مبارزه با کرونا اظهار داشت: «در مبارزه با کرونا، ایران در ردیف ۱۰ کشور قوی جهان قرار دارد و در رتبه‌بندی میزان مرگ و میر بر اثر کرونا در مرتبه ۵۷ دنیا است و باید این تلاش فعالین سلامت و همراهی مردم را قدر دانست».
آقای عین‌اللهی مشخص نکرده منظور او از «قوی» بودن چیست. تا آنجایی هم که ما گشته‌ایم شاخصی هم برای رده‌بندی کشورها بر اساس نحوه مدیریت بحران کرونا پیدا نکردیم. اما با ارزیابی آمارها و داده‌های موجود، می‌تواند تصویری گویا از وضعیت ایران در مبارزه با کرونا ترسیم کرد.
رتبه ایران در شاخص‌های کلیدی کرونا
ایران با حدود ۸۴ میلیون جمعیت، هجدهمین کشور پرجمعیت دنیاست. ایران در ابتلا به کرونا رتبه ۱۵ و از نظر تعداد مرگ و میر رتبه ۱۲ را دارد. اگر جمعیت را در نظر بگیریم رتبه ایران از نظر نرخ ابتلا به کرونا ۱۰۷ و از نظر نرخ مرگ و میر بر اثر کرونا ۵۹ محاسبه می‌شود.
اگر میزان آزمایش تشخیص کرونا و همین طور واکسیناسیون را نیز به عنوان دو شاخص مهم و کلیدی در مدیریت بحران در نظر بگیریم خواهیم دید، ایران از نظرخ نرخ تست به نسبت جمعیتی در رتبه ۸۲ قرار دارد. شاخصی که نشان می‌دهد تعداد آزمایش‌های انجام شده در ایران کمتر از بسیاری از کشورها بوده است، از آن سو نرخ مثبت بودن نتیجه آزمایش‌ها در ایران نسبتا بالا بوده است، چنانکه رتبه ۶۷ را از نظر شاخص نرخ تست به نسبت موارد ابتلا دارد.
از نظر واکسیناسیون نیز تا زمان انتشار این گزارش (۱۵ فروردین ۱۴۰۱) ایران هفتادمین کشور جهان با نسبت واکسیناسیون کامل است.
وضعیت کشورهای جهان به لحاظ ابتلا به کرونا
تا تاریخ ۱۵ فروردین ۱۴۰۱ حدود ۴۸۲ میلیون نفر در دنیا به کرونا مبتلا شده‌اند. ایران با ۷ میلیون و ۱۷۰ هزار مورد ابتلا، در رتبه ۱۵ جهان قرار گرفته است.
اگر جمعیت را در نظر بگیریم ایران با رکورد ۸۴,۲۹۷ ابتلا به ازای هر یک میلیون نفر در رتبه ۱۰۷ قرار دارد.
نقشه زیر نشان می‌دهد که در هر کشور به ازای هر یک میلیون نفر جمعیت چند نفر به کرونا مبتلا شده‌اند. ایران در این نقشه در سومین لیست کشورهای دنیا با بیشترین درصد ابتلا به کرونا قرار گرفته است:
از نظر مرگ و میر آمارهای رسمی نشان می‌دهد تا تاریخ ۱۵ فروردین ۱۴۰۱ ایران با بیش از ۱۴۰ هزار مورد ثبت مرگ و میر دوازدهمین کشور جهان با بالاترین میزان تلفات کرونا است.
اگر جمعیت را هم در نظر بگیریم ایران با رکورد ۱۶۴۹ نفر به ازای هر یک میلیون نفر در رتبه ۵۹ قرار دارد.
جدول زیر نشان می‌دهد که به ازای هر یک میلیون جمعیت چند نفر در کشورهای زیر به کرونا مبتلا شده و چند نفر جان‌شان را از دست داده‌اند.
وضعیت کشورهای جهان از نظر تعداد تست کرونا و آمار تست‌های مثبت
انجام تست کرونا یکی از راه‌های پیشگیری از شیوع ویروس و یکی از اولین گام‌های درمانی مبتلایان به کروناست. هرچه تعداد تست‌های بیشتری انجام شود، شانس کاهش شیوع را بیشتر و در صورت مثبت شدن نتیجه تست، درمان زودتر آغاز می‌شود.
۲ نقشه زیر نشان می‌دهد که چه تعداد از تست‌های انجام شده مثبت بوده و روزانه به ازای هر ۱۰۰۰ نفر چند تست در کشورهای مختلف دنیا انجام می‌شود.
اگر به میزان تست روزانه نگاه کنیم، ایران با انجام کمتر از ۱ تست (۰/۷۲) به ازای هر ۱۰۰۰ نفر جمعیت، کمتر از بیشتر کشورهای اروپایی، آمریکای شمالی، استرالیا و روسیه، شیلی و … تست انجام می‌دهد. از این حیث ایران در رتبه ۸۲ قرار دارد.
در ارزیابی کشورهای دنیا با بیشترین تست مثبت کرونا، نیز ایران با ۴۳/۷ در میان کشورهایی قرار دارد که بیشترین تست‌های انجام شده با نتیجه مثبت همراه بوده است.
وضعیت کشورهای جهان از منظر واکسیناسیون
براساس پروتکل سازمان بهداشت جهانی، تزریق دو دوز واکسن کرونا به منزله واکسیناسیون کامل است. تا روز ۱۵ فروردین ۱۴۰۱ ایران با تزریق دو دوز واکسن کرونا ۶۷ درصد جمعیت در رتبه ۷۰ کشورها از نظر واکسیناسیون کامل قرارد دارد.
نمودار زیر ۲۸ کشور اول دنیا با بیشترین پیشرفت واکسیناسیون علیه ویروس کرونا را نشان می‌دهد:
جمع‌بندی
دکتر بهرام عین‌اللهی وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، مدعی است: «ایران جزو ۱۰ کشور قوی در مبارزه با کرونا است.»
آقای عین‌اللهی مشخص نکرده منظور او از «قوی» بودن چیست. تا آنجایی هم که ما گشته‌ایم شاخصی هم برای رده‌بندی کشورها بر اساس نحوه مدیریت بحران کرونا پیدا نکردیم. اما با ارزیابی آمارها و داده‌های موجود، می‌توان تصویری گویا از وضعیت ایران در مبارزه با کرونا ترسیم کرد.
ایران از نظر مجموع آمار ابتلا به کرونا تا تاریخ ۱۵ فروردین ۱۴۰۱ پانزدهمین کشور دنیا است. اگر جمعیت را هم در نظر بگیریم ایران با رکورد ۸۴ هزار مورد ابتلا به ازای هر یک میلیون نفر جمعیت، ۱۰۷مین کشور دنیا با بالاترین نرخ ابتلا به کرونا قرار دارد.
از نظر تعداد کلی مرگ و میر، طبق آمار رسمی ایران در رتبه دوازدهم دنیا قرار دارد. از نظر نرخ ابتلا نیز ایران با رکورد ۱۶۵۰ مرگ به ازای هر یک میلیون نفر جمعیت در رتبه ۵۹ دارد.
طبق آمار رسمی نرخ تست کرونا به نسبت جمعیت با رکورد ۵۸۲ تست به ازای هر هزار نفر تا الان در رتبه ۸۲ قرار دارد.
طبق آمار رسمی تا روز ۱۵ فروردین حدود ۶۷ درصد جمعیت ایران به طور کامل واکسینه شده‌اند. از این نظر نیز ایران جزو ۶۰ کشور اول دنیا با بالاترین نرخ واکسیناسیون قرار ندارد.